Zimbabwe bước vào cuộc bầu cử lịch sử giai đoạn “hậu Mugabe”

Khoảng 5.600.000 cử tri Zimbabwe ngày 30/7 đi bỏ phiếu bầu tổng thống, quốc hội và chính quyền địa phương. Đây là cuộc bầu cử Tổng thống đầu tiên tại Zimbabwe kể từ khi giành độc lập năm 1980 mà không có sự tham gia của cựu Tổng thống Robert Mugabe, bị buộc phải từ chức hồi tháng 11 năm ngoái sau 37 năm cầm quyền.

Đương kim Tổng thống Emmerson Mnangawa. (Ảnh: AFP)

Cuộc bầu cử lần này chứng kiến sự tranh đua của 23 ứng cử viên vào vị trí Tổng thống và 75 đảng cho 250 ghế tại Quốc hội.

Trong số 23 ứng cử viên cho vị trí Tổng thống, hai ứng cử viên được kỳ vọng nhiều nhất là đương kim Tổng thống Emmerson Mnangawa, 75 tuổi thuộc Liên minh Quốc gia châu Phi Zimbabwe - Mặt trận Yêu nước (đảng Zanu-PF) và ông Nelson Chamisa, 40 tuổi, Chủ tịch Phong trào vì sự thay đổi dân chủ (MDC).

Nếu đắc cử, ông Nelson Chamisa sẽ là Tổng thống trẻ nhất Zimbabwe. (Ảnh: Reuters)

Đương kim Tổng thống Mnangawa được gọi là “người cải cách”, nổi tiếng vì sự không ngoan chính trị, trong khi ông Nelson Chamisa nếu đắc cử sẽ là tổng thống trẻ tuổi nhất của Zimbabwe.

Với 43,5% số cử tri đăng ký ở độ tuổi dưới 35, giới trẻ Zimbabwe được đánh giá là có tiếng nói quyết định đối với vị trí tổng thống trong cuộc bầu cử này. Cuộc thăm dò cử tri mới nhất hồi tuần trước cho thấy, đảng Phong trào vì sự thay đổi dân chủ đã thu hẹp khoảng cách với đảng Zanu-PF từ 11% xuống còn 3%, trong đó 20% số cử tri được hỏi chưa quyết định.

Cuộc bầu cử được tiến hành trong bối cảnh Zimbabwe đang đối mặt với những thách thức kinh tế nghiêm trọng, đồng tuần mất giá, đất nước kiệt quệ, nghèo đói và tỷ lệ thất nghiệp ước tính lên tới 90%. Chính vì thế, người dân nước này đều kỳ vọng cuộc bầu cử sẽ sang trang một giai đoạn lịch sử khó khăn của đất nước, mở ra một thời kỳ mới của hòa bình, thịnh vượng và đoàn kết.

“Tổng thống đã cam kết thúc đẩy một tiến trình bầu cử tự do và công bằng” - một người dân Zimbabwe nói. “Chúng tôi cũng tin tưởng về một tiến trình như thế, đánh dấu một bước ngoặt mới và có thể nói là lần đầu tiên trong lịch sử Zimbabwe”.

“Chúng tôi mong muốn một cuộc bầu cử tự do và công bằng, phản ánh đúng mong muốn và nguyện vọng của người dân đối với tương lai đất nước” – một người dân khác cho biết.

Thách thức đối với cuộc tổng tuyển cử lần này là không hề nhỏ khi đây là cuộc bầu cử đầu tiên tại Zimbabwe kể từ khi giành độc lập năm 1980 mà không có sự tham gia của cựu Tổng thống Robert Mugabe và cũng là cuộc bầu cử đầu tiên kể từ khi ông Mugabe bị buộc phải từ chức hồi tháng 11 năm ngoái sau một cuộc đảo chính quân sự.

Quân đội đã cam kết sẽ nỗ lực hết sức để biến sự kiện quân sự này thành một tiến trình dân chủ thực sự tại Zimbabwe. Trong một phát biểu công khai đầu tiên kể từ khi từ chức hồi cuối năm ngoái, cựu Tổng thống Mugabe đã bất ngờ lên tiếng ủng hộ phe đối lập Phong trào vì sự thay đổi dân chủ.

Ông Mugabe đã chi phối nền chính trị Zimbabwe trong suốt 37 năm qua cho đến khi từ chức. Trong một thời gian dài được nhiều người dân coi như một Nelson Mandela của Zimbabwe.

Tuy nhiên kể từ những năm 1990 đến nay, uy tín của ông Mugabe ngày một đi xuống và di sản mà ông để lại là một đất nước Zimbabwe kiệt quệ về kinh tế, bất ổn về chính trị.

Theo Ngoại trưởng Zimbabwe Sibusiso Moyo, Zimbabwe như “một người khổng lồ đang ngủ quên”. Đây là dịp để lấy lại lòng tin và sự tin tưởng này chỉ có thể có được thông qua một cuộc bầu cử hòa bình, tự do và công bằng.

Dự luận trong nước và quốc tế đều đang chờ đợi một tiến trình chuyển giao quyền lực thời “hậu Mugabe” thành công./.