Là người luôn tự hào và hạnh phúc khi được sống và làm việc theo tư duy đổi mới của Bác Hồ, ông Vũ Oanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Trưởng Ban Nông nghiệp, nguyên Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, nguyên Trưởng Ban Dân vận Trung ương... chia sẻ với VOV.VN những trăn trở khi nhìn lại 45 năm đất nước ta thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Lo cho mọi người có cơm no, áo ấm là cuộc chiến đấu khổng lồ

PV: Thưa ông, trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại nhiều lời căn dặn cho hậu thế. Là người từng giữ nhiều cương vị quan trọng ở đất nước ta, những lời căn dặn đó đã và đang được ông thực hiện như thế nào?

Ông Vũ Oanh

Ông Vũ Oanh: Nói về Di chúc của Bác là đề cập đến vấn đề trọng đại. Tôi có hạnh phúc là được tham gia cách mạng từ lúc Bác Hồ về nước. Khi đó, Bác đã đặt vấn đề giải phóng dân tộc trên hết. Nếu không giải phóng dân tộc được thì ngàn đời không giải quyết được quyền lợi giai cấp. Cũng từ đó, vấn đề đoàn kết đã được Bác đặc biệt coi trọng. Bởi đất nước ta đứng trước yêu cầu phải giải phóng dân tộc, do đó phải đoàn kết cả nước, đoàn kết cả dân tộc mới có thể thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng đó.

Nhớ lại cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, tôi hạnh phúc vì hoạt động theo tư duy đổi mới của Bác Hồ. Cũng nhờ tư duy đó nên tôi hoạt động cách mạng thành công và sống được đến ngày nay. Năm nay tôi đã 95 tuổi mà vẫn minh mẫn, trí nhớ vẫn ổn. Tôi tự thấy rằng, nếu không có tư duy đổi mới đó, sẽ có tư duy hẹp hòi không đoàn kết cả nước, không huy động được lực lượng cả nước làm cách mạng thì chúng ta không có ngày nay.

Một điểm quan trọng nữa, tôi muốn lưu ý rằng, đọc lại Di chúc của Bác, phải hiểu rằng, bây giờ đất nước chúng ta được như thế này là đáng tự hào, nhưng không được chủ quan. Chúng ta phải nhớ đến câu Bác nói: Xây dựng đất nước là cuộc chiến đấu khổng lồ. Ý Bác nói là nước mình đã chống Pháp, chống Mỹ thành công, đã giành độc lập, thống nhất... là những kỳ tích.

Song, Bác cũng nhắc nhở chúng ta giành độc lập, thống nhất Tổ quốc đã là vĩ đại rồi, nhưng lo cho mọi người có cơm no, áo ấm là vấn đề rất lớn, là cuộc chiến đấu khổng lồ. Do đó, phải ghi nhớ lời Bác rằng, có tự do rồi thì phải xây dựng đất nước như thế nào để đem lại hạnh phúc cho nhân dân, đem lại ấm no hạnh phúc cho nhân dân để phát triển kinh tế, phát triển văn hóa… và càng phải đại đoàn kết để từ đó thực hiện được sứ mệnh lịch sử mà nhân dân giao phó cho Đảng. Nếu chúng ta chủ quan, coi việc xây dựng đất nước là dễ dàng, lơ là ý chí phấn đấu thì sẽ không thực hiện được.

Nhận thức về những điều trong Di chúc của Bác còn chưa đến nơi đến chốn

PV: Ông bình luận gì về từ “Đoàn kết” được Bác nhắc nhiều lần trong Di chúc? Toàn Đảng, toàn dân ta đã, đang và sẽ phải thực hiện “đoàn kết” như thế nào, thưa ông?

Ông Vũ Oanh: Như trong Di chúc Bác đã nói về đoàn kết, xây dựng đất nước trong bối cảnh ngày nay đang đặt ra nhiều vấn đề và chúng ta phải đại đoàn kết dân tộc để từ đó có lực lượng đảm nhận trách nhiệm này. Bác nói đại đoàn kết dân tộc để xây dựng đất nước có đời sống kinh tế, có đời sống văn hóa, có hạnh phúc,... đó là cuộc chiến đấu khổng lồ. Cho nên, theo tôi, bây giờ chúng ta mà không nắm vững Di chúc của Bác, chúng ta chủ quan, không để tâm tìm mọi cách để đoàn kết và làm được những việc cần làm thì sẽ không đúng với tư tưởng của Bác.

Theo tôi, trong Đảng, trong dân, sự nhận thức về những điều trong Di chúc của Bác còn chưa đến nơi đến chốn đâu. Toàn Đảng, toàn dân ta cần phải nắm vững tư tưởng của Bác để phấn đấu theo tư tưởng của Bác mới có thành công to lớn.

PV: Di chúc của Bác còn viết: “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng”. Theo ông, tại sao phải đoàn kết trong Đảng?

Ông Vũ Oanh: Đảng có trách nhiệm lịch sử lớn lao, lực lượng nhân dân là vĩ đại. Theo Bác, dân là gốc, dân quyết định tất cả, không có dân là không có gì cả, phải có dân thì Đảng mới mạnh được. Thế nhưng thực ra dân phải có Đảng lãnh đạo như người cầm lái, dân là người chèo thuyền. Cho nên, người cầm lái không vững vàng, không đoàn kết, không có trí tuệ thì không thấy hết trách nhiệm của mình, và sẽ không làm tốt nhiệm vụ người cầm lái được.

Lực lượng của dân là nền tảng, có dân là có tất cả. Vấn đề dân làm, dân hưởng, dân kiểm tra đã được Đảng ta đề ra như thế rồi. Thực ra, Đảng là người cầm lái nên trách nhiệm hết sức nặng nề. Nếu người lái không đúng hướng thì làm sao mà dẫn dắt dân được? Cho nên Đảng phải nhận thức hết trách nhiệm nặng nề của mình, trước hết là phải thực hiện đại đoàn kết trong Đảng, nâng cao ý chí trách nhiệm, nâng cao ý chí chiến đấu của Đảng viên và của tất cả mọi người trong Đảng. Từ đó mới có thể đoàn kết dân được. Như Bác Hồ nói Đảng lãnh đạo nhưng Đảng phải thực sự là đầy tớ của dân.

Theo tôi, lâu nay chúng ta nói nhiều đến chuyện Đảng lãnh đạo, đề cao vai trò lãnh đạo của Đảng. Thế nhưng muốn Đảng lãnh đạo cho tốt, các đảng viên phải có ý thức đồng thời là đầy tớ của dân. Nếu nắm được cái này thì lãnh đạo dân mới tốt được. Nếu Đảng không xây dựng tổ chức tâm huyết cao, không có trí tuệ cao thì làm sao có thể đoàn kết được dân, không thể là người cầm lái cho dân được. Dân là người chèo, người quyết dịnh nhưng người lái cũng phải có vai trò quyết định lại. Dân cũng đòi hỏi người lái phải có trình độ cao. Nếu chúng ta làm được như thế tức là chúng ta thực hiện được Di chúc của Bác.

Do đó, chúng ta phải nắm được tư tưởng của Bác, đó là Đảng là người lãnh đạo thì phải có tâm huyết, phải có trí tuệ và phải biết tự phê bình theo ý đó.

Đảng vững mạnh thì Đảng phải mẫu mực, dân chủ.

PV: Vậy theo ông, lời căn dặn của Bác về phê bình và tự phê bình trong Đảng đã, đang và sẽ phải được thực hiện như thế nào?

Ông Vũ Oanh: Nếu muốn Đảng vững mạnh thì Đảng phải mẫu mực, dân chủ. Bác Hồ hết sức coi trọng về vấn đề dân chủ. Từ khi thành lập Đảng, tổng khởi nghĩa cách mạng Tháng Tám, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Rồi Di chúc của Bác nói nguyện vọng cuối cùng là xây dựng một nước Việt Nam độc lập, thống nhất, dân chủ và giàu mạnh sánh vai với các nước tiên tiến năm châu… tức là Bác đã hết sức coi trọng dân chủ. Nếu chúng ta không thực hiện tốt dân chủ, Đảng không đoàn kết, không mạnh mẽ, sẽ không quy tụ được dân.

Tôi muốn nhấn mạnh thêm là Đảng bao giờ cũng phải làm tốt vai trò lãnh đạo của mình, nhưng lãnh đạo không phải là đứng trên dân, đè đầu cưỡi cổ dân, lãnh đạo chính là phải huy động được sức dân. Làm đúng theo tinh thần của Bác, là người lãnh đạo đồng thời cũng là người đầy tớ của dân, có như thế mới tốt được, mới thực hiện dân chủ được. Nếu lãnh đạo không xác định anh là đầy tớ của dân thì sẽ không thực hiện được dân chủ, kể cả dân chủ trong nội bộ Đảng.

Tôi muốn nhấn mạnh rằng, chúng ta phải học theo tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức Hồ Chí Minh, phong cách Hồ Chí Minh. Tôi tha thiết đề nghị rằng: Trong Đảng ta bây giờ phải nói hẳn như thế chứ nếu chỉ nói học đạo đức Hồ Chí Minh là chưa đủ./.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

Theo VOV