Nga, Mỹ lại tranh cãi nảy lửa vì vũ khí hóa học tại Syria

Trong khi Mỹ tìm cách thúc đẩy cơ quan này ra một tuyên bố chỉ trích với "ngôn từ mạnh nhất" về một vụ tấn công được cho bằng khí clo tại thị trấn Douma, Syria thời gian gần đây khiến nhiều người bị thương, thì Nga lại đổ lỗi cho Mỹ đang làm phức tạp hóa nỗ lực điều tra của quốc tế về các vụ tấn công bằng vũ khí hóa học tại quốc gia Trung Đông này.

Vùng Đông Ghouta, Syria. Ảnh: Al-Masdar News.

Phát biểu tại phiên họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về Syria, Đại sứ Mỹ Nikki Haley hôm qua khẳng định đã có bằng chứng rõ ràng về các vụ tấn công ở khu vực Đông Ghouta do phe nổi dậy kiểm soát.

Vị quan chức này đồng thời cho rằng, Nga liên tục có biểu hiện ngăn chặn cuộc điều tra liên quan đến cuộc tấn công vũ khí hóa học và “bao che” cho chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad tại Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc.

“Những gì mà mọi người nhìn thấy là gì. Đó là một hội đồng mà không thể nhất trí đưa ra hành động thậm chí sau khi cơ chế điều tra được tạo ra bởi chính hội đồng này đã phát hiện ra rằng chế độ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã sử dụng vũ khí hóa học”, bà Haley nói. “Bây giờ chúng ta đã có báo cáo về việc chế độ của ông Assad sử dụng khí độc clo trong những tuần gần đây, kể cả ngày hôm qua. Đã có bằng chứng rõ ràng từ hàng chục nạn nhân, vì vậy chúng tôi vừa đề xuất Hội đồng Bảo an ra tuyên bố lên án những vụ tấn công này. Tôi hy vọng Nga sẽ có bước đi thích hợp để thông qua văn kiện này, cho thấy hội đồng này đã thống nhất trong việc lên án các cuộc tấn công bằng vũ khí hoá học".

Về phần mình, Đại sứ Nga Vassily Nebenzia lên tiếng cáo buộc Mỹ đang phát động "chiến dịch tuyên truyền" nhằm quy trách nhiệm sai cho Tổng thống Syria Assad về các vụ tấn công hóa học. Theo ông, đến nay chưa thể xác định thủ phạm thực hiện những vụ việc này: “Nga không tranh cãi về việc sử dụng khí độc sarin ở Syria. Tuy nhiên ai là người sử dụng loại khí độc này thì vẫn còn là điều bí ẩn. Bởi vì những kết luận nực cười của Cơ chế điều tra chung đã không thiết phục được chúng tôi.”

Phía Nga đã đề xuất một tuyên bố sửa đổi, theo đó không đề cập đến vụ tấn công ở Đông Ghouta và nhấn mạnh rằng những vụ việc này cần được "tiến hành điều tra một cách đáng tin cậy và chuyên nghiệp".

Thời gian qua, Mỹ thường xuyên lên tiếng phản đối và cho rằng Moscow “muốn làm xao lãng sự tập trung vào việc chính phủ Syria tiếp tục sử dụng vũ khí hóa học”. Chính quyền Tổng thống Donald Trump thậm chí còn được cho là đang chuẩn bị các hành động quân sự chống lại chính phủ của Tổng thống Syria Assad một lần nữa để ngăn chặn các vụ tấn công hóa học. Giới chức Mỹ mới đây cảnh báo nếu cộng đồng quốc tế không nhanh chóng hành động, gây áp lực lên chính quyền của Tổng thống Assad, vũ khí hóa học của Syria có thể vượt ra khỏi biên giới nước này, thậm chí đến bờ biển nước Mỹ.

Tuy nhiên, cả Nga và Syria đều tố cáo Mỹ đang “nói dối” về các cuộc tấn công vũ khí hóa học trong cuộc xung đột Syria, như một cách để đánh lạc hướng các nỗ lực nhằm chấm dứt giao tranh tại quốc gia đầy bất ổn này. Giới chức Nga cho rằng, bất cứ khi nào có tiến bộ trong các nỗ lực hòa bình, thì y như rằng Mỹ lại tung “các bản tin được dàn dựng, không được chứng thực” về các vụ tấn công bằng vũ khí hóa học ở Syria.

Bộ Ngoại giao Syria cũng ra tuyên bố bác cáo buộc của Mỹ rằng chính quyền Damascus sử dụng vũ khí hóa học ở Đông Ghouta. Tuyên bố nhấn mạnh, cáo buộc Mỹ đưa ra vào thời điểm này có thể hủy hoại những nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng Syria thông qua con đường hòa bình mà không cần có sự can thiệp của nước ngoài. Chính phủ Syria cũng tái khẳng định quan điểm chống sử dụng vũ khí hóa học và quốc gia này đã giao toàn bộ kho vũ khí hóa học cho Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học (OPCW).

Việc sử dụng vũ khí hóa học trong chiến tranh làm dân thường thiệt mạng luôn là vấn đề hết sức nhạy cảm. Rõ ràng, vấn đề vũ khí hóa học tại Syria nóng trở lại và việc các nước lớn như Nga, Mỹ vẫn lớn tiếng bảo vệ quan điểm riêng của mình, không bên nào chịu nhường bên nào, cho thấy, dường như cuộc tranh cãi về vấn đề này sẽ còn kéo dài và không dễ gì đi tới hồi kết. Giới quan sát lo ngại, chính điều này có thể tạo thêm nhiều rào cản lớn cho nỗ lực giải quyết khủng hoảng tại Syria. Không những vậy, nó còn đào thêm hố sâu ngăn cách giữa Nga và Mỹ trong lập trường giải quyết các vấn đề quốc tế nóng./.