Liên minh với Nga giúp Thổ Nhĩ Kỳ thoát khỏi khủng hoảng?

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đang có chuyến thăm 2 ngày tới Thổ Nhĩ Kỳ, thảo luận các vấn đề quốc tế và hợp tác song phương. Chuyến thăm diễn ra sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho biết sẽ tìm kiếm các liên minh và các đối tác thương mại mới, trong bối cảnh nước này đang phải đối mặt với sức ép kinh tế từ chính đồng minh lâu năm là Mỹ.

Liên minh với Nga liệu có giúp Thổ Nhĩ Kỳ thoát khỏi khủng hoảng? Ảnh cờ Nga (trái) và cờ Thổ Nhĩ Kỳ: Edam

Các mối quan hệ hợp tác kinh tế thương mại song phương, cuộc xung đột Xyri, tình hình Trung Đông nằm trong chương trình nghị sự khi Ngoại trưởng Nga có cuộc gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu. Hai bên cũng thảo luận các hoạt động chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh 4 bên về tình hình Syria, dự kiến diễn ra vào ngày mùng 7 tháng 9 tới, với sự tham dự của lãnh đạo các nước Pháp, Đức, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh chính phủ của Tổng thống Erdogan đang cố gắng vượt qua những căng thẳng trong mối quan hệ với đồng minh Mỹ. Đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ lao dốc và xuống đáy thấp kỷ lục mới vào phiên giao dịch hôm qua, gây áp lực đối các thị trường chứng khoán với lo ngại cuộc khủng hoảng ở Thổ Nhĩ Kỳ có thể gây ảnh hưởng đối với kinh tế thế giới.

Không ngần ngại nhằm thẳng vào đồng minh Mỹ, Tổng thống Erdogan cho rằng, Mỹ đang tìm cách “đâm sau lưng” nước này thông qua các biện pháp trừng phạt. Thổ Nhĩ Kỳ đang phải chịu một “cuộc vây hãm” về kinh tế và các cuộc tấn công nhằm vào nền kinh tế sẽ tiếp tục kéo dài trong một thời gian nữa. Tuy nhiên Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có những biện pháp đáp trả và sẽ sớm vượt qua cuộc tấn công này.

Tổng thống Erdogan khẳng định: “Chúng tôi đang đưa ra các bước đi cần thiết chống lại các cuộc tấn công này. Tôi tin rằng đồng nội tệ sẽ vững mạnh trở lại ở mức hợp lí trong khuôn khổ các qui tắc kinh tế. Các bạn không nên quá lo ngại”.

Thực tế đòn thuế quan của Mỹ vào thứ 6 tuần trước là giọt nước làm tràn ly với đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ vốn đã trong thời kỳ trượt giá. Giới quan sát trước đó cho rằng, với những khó khăn kinh tế mà Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt, Tổng thống Erdogan sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc thả linh mục Andrew Brunson, theo yêu cầu của Mỹ, để tránh gây tổn hại tới nền kinh tế nước này. Tuy nhiên, đến thời điểm này vẫn chưa thấy có dấu hiệu nhượng bộ trước yêu cầu của Mỹ và thay vào đó Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng tìm kiếm sự ủng hộ ở Nga, Qatar hay Trung Quốc.

Trong một bài viết trên trang Thời báo New York cuối tuần qua, Tổng thống Erdogan cảnh báo, các đối tác phải hiểu rằng Thổ Nhĩ Kỳ có nhiều lựa chọn. Không nêu đích danh Tổng thống Donald Trump nhưng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định, người đang phát động một cuộc chiến thương mại nhằm vào toàn thế giới, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ giúp nước này hướng đến các thị trường, hợp tác và liên minh mới.

Trong bối cảnh như vậy, chuyến thăm của Ngoại trưởng Sergey Lavrov tới Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đúng thời điểm, với mối quan hệ Nga- Thổ thời gian qua đơm hoa kết trái mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin tuần trước cũng có cuộc điện đàm, thảo luận các định hướng tích cực trong mối quan hệ hợp tác kinh tế và thương mại song phương.

Trong một tuyên bố đưa ra trước chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ, Bộ Ngoại giao Nga cho biết, mặc dù còn phải bàn bạc chi tiết nhưng nước này ủng hộ đề xuất của Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng các đồng nội tệ quốc gia trong thương mại song phương.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết: “Vấn đề sử dụng đồng nội tệ quốc gia trong các hoạt động thương mại song phương là một vấn đề mà Nga đã đề cập khá lâu. Tổng thống Putin cũng đã nói về khả năng này trong một số trường hợp. Tất nhiên điều này đòi hỏi thảo luận, tính toàn chi tiết. Tuy nhiên đây là điều mà chúng tôi đang hướng đến trong các mối quan hệ thương mại song phương và đã được đề cập nhiều lần trong các cuộc đàm phán giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ”.

Mặc dù vẫn có những nhận định sự ủng hộ của Nga, Trung Quốc hay Qatar chưa đủ sức mạnh để giúp Thổ Nhĩ Kỳ có thể quay lưng với mối quan hệ liên minh phương Tây. Tuy nhiên một số nhà quan sát cho rằng, với chính sách ngoại giao của Tổng thống Donald Trump đang đẩy Thổ Nhĩ Kỳ dần về phía Nga. Thổ Nhĩ Kỳ đang trong quá trình tìm kiếm những đồng minh mới và có thể tạo ra các liên minh địa chính trị khu vực mà chắc chắn sẽ làm người Mỹ “đứng ngồi không yên”./.