Thị trường gạo kỳ vọng sôi động hơn

Đóng bao gạo thành phẩm

Thị trường trầm lắng vào cuối năm 2018 và đầu 2019 đã khiến cho giá gạo XK của Việt Nam giảm liên tục trong tháng đầu năm. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, đến ngày 24/1, giá gạo 5% tấm của Việt Nam chỉ còn từ 338-342 USD/tấn. Như vậy, giá gạo trắng XK loại 5% tấm của Việt Nam đang thấp hơn nhiều so với sản phẩm cùng loại của Thái Lan, Ấn Độ… Cụ thể, cũng vào ngày 24/1, giá gạo 5% tấm của Thái Lan từ 386-390 USD/tấn, của Ấn Độ từ 368-372 USD/tấn, của Pakistan từ 246-350 USD/tấn.

Ngoài nhu cầu thị trường, một số nguyên nhân khác cũng được cho là tác động ít nhiều tới việc giảm giá gạo XK của Việt Nam như Indonesia thông báo nước này có thể không NK gạo trong năm nay (năm 2018, Indonesia là thị trường lớn thứ 3 của gạo Việt Nam với lượng NK là trên 772 ngàn tấn, trị giá gần 363 triệu USD); Trung Quốc tăng cường kiểm soát gạo NK từ Việt Nam; các tỉnh ĐBSCL chuẩn bị bước vào thu hoạch chính vụ đông xuân 2018-2019 khiến nguồn cung tăng lên mạnh…

Tuy nhiên, đã bắt đầu ít nhiều có những dấu hiệu tích cực hơn từ thị trường gạo thế giới, qua đó có thể giúp cho hoạt động XK gạo của Việt Nam sôi động hơn sau kỳ nghỉ tết. Thông tin đáng chú ý nhất đến từ thị trường Philippines. Theo Bộ Công Thương, Cơ quan Lương thực Philippines (NFA) đã phê duyệt những lá đơn đầu tiên từ 180 công ty tư nhân đăng ký NK khoảng 1,19 triệu tấn gạo theo chương trình NK ngoài hạn ngạch với thuế suất NK 35% dành cho gạo hàng hóa có xuất xứ từ ASEAN và 50% cho các nước ngoài khối. Thay vì chỉ NK gạo 25% tấm như NFA thường làm, các công ty tư nhân Philippines muốn NK nhiều chủng loại gạo khác nhau như gạo trắng 5% tấm, gạo trắng 25% tấm, gạo thơm 5% tấm và gạo nếp 10% tấm. Và một trong những nguồn cung quan trọng mà họ nhắm tới là Việt Nam.

Hiện tại, các công ty tư nhân Philippines đang tiến hành NK chủ yếu từ Việt Nam theo hình thức MAV 2018 (kết thúc vào tháng 2/2019), với các loại gạo như OM5451, Đài Thơm 8 và nếp. Nhiều dự báo cho rằng trong ngắn hạn, Philippines là nước có nhiều khả năng mua nhất trong số những thị trường NK gạo lớn. Bên cạnh đó, Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, vừa qua, vào ngày 27/1, Tổng cục Cung cấp Hàng hóa Ai Cập mở thầu NK 20.000 tấn gạo 10-12% tấm, với thời gian giao hàng từ 20/3-20/4 hoặc từ 1-30/4/2019. Đã có các nguồn cung từ Việt Nam, Trung Quốc và Ấn Độ gửi mẫu gạo tham gia dự thầu. Ngoài ra, các nguồn tin cho hay, nhiều nước khác ở Châu Phi cũng đang bắt đầu có nhu cầu mua gạo trở lại.

Một thông tin đang được các thương nhân ngành lương thực chú ý là hoạt động mua gạo biên mậu giữa Trung Quốc với Việt Nam và Myanmar đang có dấu hiệu tăng lên trong những ngày qua. Điều này khá trái ngược với việc Trung Quốc đang có xu hướng siết chặt NK gạo nói riêng và nông sản nói chung qua đường tiểu ngạch và sẽ tiếp tục tăng cường kiểm soát gạo NK trong năm 2019.