Ông Nguyễn Xuân Bình đang cải tạo lại 300 gốc bưởi bằng phương pháp ghép mắt nhằm nâng cao chất lượng, năng suất và hiệu quả.

Do tập quán sản xuất trước đây, gia đình ông Nguyễn Xuân Bình, ở xóm Khe Đù, xã Phúc Thuận, thị xã Phổ Yên đã nhập lẫn, không rõ nguồn gốc hàng trăm gốc cây ăn quả về trồng tại vườn nhà. Đến nay, ông đang phải cải tạo lại 300 gốc bưởi bằng phương pháp ghép mắt nhằm nâng cao chất lượng, năng suất và hiệu quả mặc dù hết sức vất vả, mất thời gian, tốn nhiều chi phí và công sức. Ông Nguyễn Xuân Bình, chia sẻ: "Nếu chọn được giống tốt ngay từ đầu thì nhàn, không phải ghép lại, cứ thế thu về. Nói chung, cây bưởi từ 6 năm trở lên mới bắt đầu ngon".

Không khó để bắt gặp những trường hợp hoạt động kinh doanh giống cây trồng tự phát ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh.

Mặc dù, việc sản xuất, kinh doanh giống cây trồng đã được quy định cụ thể tại Luật Trồng trọt và Thông tư 15 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, không khó để bắt gặp những trường hợp hoạt động kinh doanh giống cây trồng tự phát ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh. Tiểu thương bán cây giống cho biết: "Một số cây giống tự chủ động làm, còn một số nhập về; người mua thích trồng cây gì thì họ ra mua, tôi chỉ tư vấn cho họ, cũng không cần phải giấy tờ gì".

Chị Nông Thị Dung, ở xã Văn Hán, huyện Đồng Hỷ cho hay: "Giống cây không chuẩn, lẫn loại này với loại kia, nên trồng không đạt hiệu quả, chăm sóc khó, sao chè ra rất xấu".

Những cửa hàng cây giống mọc lên tạm thời có thể bán vài cây lẻ cho bà con nông dân, nhưng khi cần bà con cũng có thể mua hàng trăm cây, thậm chí hàng nghìn cây, những cửa hàng tạm thời cũng có thể đáp ứng được.

Không chỉ gây thiệt hại cho người trồng và bà con nông dân, các cơ sở thực hiện sản xuất, kinh doanh chính thống trong lĩnh vực nay cũng đang gặp nhiều hiệt hại cả về lợi ích kinh tế và cả uy tín cũng như thương hiệu kinh doanh. Ông Lê Tiến Dũng, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Giống cây trồng Thái Nguyên cho biết: "Các đại lý nhập về bán với giá rẻ nhưng chất lượng cây giống đôi khi không đảm bảo. Còn Trung tâm luôn luôn bảo hành về chất lượng".

Để giải quyết vấn đề này, cơ quan quản lý Nhà nước đã khuyến cáo người dân sử dụng giống có nguồn gốc xuất xứ, bảo đảm chất lượng; tăng cường quản lý sản xuất giống và thanh, kiểm tra hoạt động buôn bán, lưu thông giống trên thị trường; tập trung thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, buôn bán giống. Tuy nhiên, công tác này vẫn cần tăng cường trong thời gian tới…

Ông Nguyễn Tá, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Thái Nguyên thông tin: "Chúng tôi đề nghị các địa phương đều vào cuộc tuyên truyền, hướng dẫn, phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát việc kinh doanh, buôn bán các giống cây ăn quả. Bởi, năm nay, tỉnh Thái Nguyên đã xây dựng ban hành Đề án sản phẩm chủ lực".

Giống cây trồng là một trong các yếu tố quyết định năng suất, chất lượng, thành hay bại của mùa vụ. Vì vậy, các địa phương cũng cần xây dựng kế hoạch, chỉ tiêu phát triển cây ăn quả của mình đảm bảo khai thác tiềm năng, lợi thế và đúng với chủ trương của tỉnh. Phối hợp với cơ quan chức năng tăng cường thanh, kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh giống cây trồng; đẩy mạnh tuyên truyền, thông tin những địa chỉ tin cậy về cung ứng giống cây ăn quả để người dân lựa chọn, tránh tình trạng để người dân, nhất là người dân ở các bản vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn bị các tổ chức, cá nhân lợi dụng cung ứng những giống cây trồng không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng; hướng tới xây dựng vùng chuyên canh cây ăn quả an toàn, chất lượng, phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu, mang về những “mùa vàng” bội thu cho nông dân./.