Ngày 13/2, phiên điều trần thường niên giữa Liên minh Nghị viện thế giới (IPU) và Liên Hợp Quốc đã diễn ra tại trụ sở của Liên Hợp Quốc ở New York, Mỹ.

Chủ đề của phiên điều trần năm nay là "Một Thế giới Xanh lam: Bảo tồn các đại dương, bảo vệ hành tinh, đảm bảo lợi ích cho con người".

Ủy viên Bộ chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực của Quốc hội Việt Nam, bà Tòng Thị Phóng, dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự phiên điều trần.

Phó Chủ tịch Tòng Thị Phóng phát biểu tại phiên điều trần. (Ảnh: TTXVN)

Hòa bình, an ninh là điều kiện tiên quyết

Trong bài phát biểu tại phiên hai thảo luận về lợi ích kinh tế của đại dương, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh, kinh tế xanh lam là một xu hướng nổi trội của kinh tế thế giới, mở ra nhiều cơ hội và không gian phát triển rộng lớn cho các nước.

Tuy nhiên, sự thiếu cân bằng giữa khai thác và bảo vệ môi trường biển, đặc biệt là tác động của con người phá vỡ nguyên trạng, hủy hoại môi trường biển đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững, nhất là trong bối cảnh thế giới đối mặt với các thách thức đe dọa hòa bình, an ninh ở từng khu vực và trên quy mô toàn cầu.

Trong bối cảnh đó, Phó Chủ tịch Tòng Thị Phóng cho rằng, hòa bình, an ninh là điều kiện đầu tiên quyết định sự phát triển bền vững. Ở Đông Nam Á, để giải quyết vấn đề Biển Đông, các quốc gia đang nỗ lực hành động có trách nhiệm với mong muốn cùng tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, Tuyên bố của các bên về cách ứng xử trên Biển Đông (DOC), hướng tới đạt được Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).

Phó Chủ tịch Tòng Thị Phóng cho biết, Việt Nam là một quốc gia ven biển, có vị trí quan trọng trên tuyến hàng hải quốc tế và cũng chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Do đó, Việt Nam đặc biệt coi trọng phát triển các ngành kinh tế biển đi đôi với bảo vệ môi trường biển.

Bảo vệ tài nguyên, môi trường biển là trách nhiệm chung của nhiều quốc gia, đặc biệt là các quốc gia phát triển có nhiều nguồn lực tài chính và trình độ khoa học, công nghệ cao.

Với tinh thần hợp tác, Việt Nam sẵn sàng chung tay với cộng đồng quốc tế trong nỗ lực bảo vệ môi trường, khai thác hợp lý và hiệu quả nguồn lợi kinh tế biển đồng thời gắn chặt với nhiệm vụ bảo vệ hòa bình, an ninh và phát triển bền vững của quốc gia.

Việt Nam đưa ra 5 kiến nghị

Để đảm bảo phát triển hài hòa và bền vững giữa khai thác hiệu quả nguồn lợi của đại dương và việc bảo vệ môi trường, Phó Chủ tịch Tòng Thị Phóng đã đưa ra một số kiến nghị.

Trước tiên, các nước thực hiện các nghĩa vụ liên quan theo Công ước UNCLOS 1982, đảm bảo an ninh, an toàn vùng biển, giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, theo luật pháp quốc tế; đồng thời tuân thủ các nguyên tắc của các Bộ quy tắc ứng xử nghề cá có trách nhiệm của Tổ chức Lương nông Liên Hợp Quốc (FAO) và quy định của các cơ chế hợp tác nghề cá trên thế giới mà các nước ven biển là thành viên.

Thứ hai là tăng cường xây dựng lòng tin thông qua thúc đẩy thực hiện “minh bạch hóa” thông tin môi trường ở các vùng biển ngoài quyền tài phán quốc gia và ở các vùng biển tranh chấp.

Cùng với đó là tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về biển và hải đảo.

Ngoài ra, Quốc hội tích cực giám sát, đôn đốc các Chính phủ triển khai các biện pháp đối với các ngành du lịch, đánh bắt thủy hải sản và khai khoáng nhằm hạn chế tác động của những ngành này đối với môi trường biển và đại dương.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần tăng cường thông tin, tuyên truyền tới người dân, đặc biệt là ngư dân tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường biển trong hoạt động đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản.

Bên cạnh đó là tăng cường hợp tác quốc tế, hỗ trợ kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu, hỗ trợ các nước đang phát triển ven biển phát triển bền vững các ngành kinh tế biển.

Cuối cùng, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị IPU và Quốc hội các nước tiến hành rà soát thường xuyên việc thực hiện các cam kết và những đề xuất thông qua tại phiên họp này cũng như tại Hội nghị về biển và đại dương sắp tới nhằm đánh giá kết quả đạt được và các hạn chế, tồn tại để cùng đưa ra phương hướng giải quyết./.