Toàn cảnh phiên tòa.

Theo tài liệu truy tố, năm 2007, TISCO ký với Tập đoàn Khoa học công nghệ luyện kim Trung Quốc (MCC) hợp đồng EPC (thiết kế, cung cấp, xây dựng) trị giá 160 triệu USD để xây dựng nhà máy luyện phôi thép thuộc dự án mở rộng sản xuất. EPC là hợp đồng không đổi giá trị. Tuy nhiên, sau đó, MCC yêu cầu tăng giá và được các bị cáo chấp thuận. Ngoài ra, các bị cáo còn chọn Tổng Công ty xây dựng Công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ thực hiện phần C (xây lắp) trong hợp đồng EPC. VINAINCON không đủ năng lực thi công, nên năm 2011 phải tạm dừng, hoàn trả TISCO các hạng mục chưa hoàn thành. Cơ quan truy tố đánh giá, các hành vi này khiến dự án của TISCO kéo dài thời gian, gây thiệt hại 830 tỉ đồng là tiền lãi TISCO phải trả các Ngân hàng.

Trước toà, bị cáo Mai Văn Tinh (cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tổng công ty Thép Việt Nam cho biết, có biết việc MCC vi phạm. Song, ông Tinh phủ nhận việc TISCO báo cáo việc huỷ hợp đồng với MCC, thu hồi tiền tạm ứng. Thời điểm đó, bị cáo cho rằng mình đã tập trung tìm giải pháp tháo gỡ. Bị cáo cũng thừa nhận có nhận tờ trình của Đậu Văn Hùng (cựu Tổng giám đốc VNS) đề nghị điều chỉnh cơ cấu thêm 15,57 triệu USD, giới thiệu VINAINCON làm nhà thầu phụ. Bị cáo Mai Văn Tinh lý giải, thời điểm đó do không nhận thức được, tâm nguyện là làm sao cho dự án nhanh chóng đi vào sản xuất, mong cho hoàn chỉnh chứ không có ý gì khác. Giờ thấy thất thoát, có trách nhiệm, bị cáo là người đứng đầu nên chịu trách nhiệm và do toà phán quyết.

Tại phiên tòa, đại diện ủy quyền Bộ Công Thương khi trả lời về hợp đồng EPC ký giữa TISCO và MCC, cho hay, căn cứ vào báo cáo của VNS và TISCO, Bộ Công Thương tổng hợp để trình lên Chính phủ. Về hậu quả dự án, Bộ không có ý kiến gì.

Còn theo đại diện của TISCO, công ty đang đàm phán yêu cầu MCC triển khai hợp đồng. Số tiền 830 tỉ đồng là thiệt hại thực tế mà công ty phải trả cho Vietinbank và VDB. Dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 có tổng mức đầu tư là hơn 3.800 tỷ đồng và các sai phạm xảy ra tại gói thầu dây chuyền luyện kim Lưu Xá. Cáo buộc cho rằng, khi thực hiện hợp đồng EPC, nhà thầu MCC vi phạm tiến độ thi công, chưa hoàn thành thiết kế các hạng mục, không đặt hàng chế tạo máy móc thiết bị, không triển khai thi công mà rút hết người về nước. Mặc dù, vi phạm hợp đồng, nhưng MCC vẫn yêu cầu tăng giá hợp đồng. Các bị cáo Trần Trọng Mừng, Tổng giám đốc TISCO chủ đầu tư và Mai Văn Tinh, Chủ tịch Hội đồng Quản trị VNS - cấp quyết định đầu tư đã không xem xét chỉ đạo dừng, chấm dứt hợp đồng mà tiếp tục chỉ đạo để TISCO tách phần C của hợp đồng, ký hợp đồng thầu phụ với VINAINCON theo đơn giá. TISCO trực tiếp nghiệm thu thanh toán cho các nhà thầu phụ, tự chịu mọi rủi ro, làm phá vỡ nguyên tắc hợp đồng trọn gói EPC. Sai phạm trên dẫn đến hậu quả dự án bị kéo dài, đội vốn và gây thất thoát cho nhà nước số tiền 830 tỉ đồng.

Phiên xét hỏi ngày 13/4, người đại diện theo pháp luật được ủy quyền và một số người có quyền lợi liên quan đến việc sở hữu tài sản đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tiến hành phong tỏa, kê biên để phục vụ quá trình điều tra, làm rõ vụ án đã đề nghị Hội đồng xét xử xem xét với các tài sản được cho rằng đã tiến hành chuyển nhượng theo đúng quy định của pháp luật trước khi các bị cáo Mai Văn Tinh, Đậu Văn Hùng bị khởi tố./.