Một nghệ sĩ nhiếp ảnh trả lại giải thưởng của Hội NSNA Việt Nam

Triển lãm “Nhiếp ảnh Nghệ thuật Việt Nam 30 năm đồng hành cùng đất nước đổi mới” ngay khi vừa kết thúc đã vướng phải những tranh cãi gay gắt từ phía các hội viên tham gia.

Sau khi bị tố “vừa đá bóng vừa thổi còi”, ông Vũ Quốc Khánh, Chủ tịch Hội NSNA Việt Nam đã viết thư ngỏ gửi đến các hội viên, Ban tổ chức với mong muốn được trả lại giải thưởng.

Câu chuyện gây tranh cãi này chưa kịp lắng xuống thì tối 28/3, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam lại ra thông báo nhận “sai sót của cá nhân, tập thể” để xảy ra “những hậu quả đáng tiếc như dư luận đã phản ánh”.

Tác phẩm “Đồng hành” của NSNA Trần Thế Phong được chọn treo triển lãm (không đoạt giải).

Trong thông báo gửi toàn thể hội viên, Ban Chấp hành (BCH) Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam (NSNAVN) nhận định sai sót của Chủ tịch Hội Vũ Quốc Khánh: “Chưa tập hợp hết trí tuệ của Ban Chấp hành trong việc thành lập Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức; Chủ quan trong xác định tính chất cuộc tổng kết, nên đã gửi ảnh tham dự mà không chú ý tính nhạy cảm của người lãnh đạo, dù việc gửi ảnh tham dự không vi phạm quy chế; Không thực hiện đúng trách nhiệm của Chủ tịch Hội đồng Thẩm định để cho một số thành viên hội đồng tự ý bỏ phiếu cho tác phẩm của mình, trong đó có bản thân Chủ tịch Vũ Quốc Khánh”.

Thông báo của Hội NSNAVN được đăng tải trên trang web của Hội.

Một trong hai sai sót cơ bản của Ban Chấp hành (gồm 11 vị) được chính BCH chỉ ra trong thông báo: “Ngay từ khi góp ý xây dựng Quy chế, Kế hoạch tổ chức của cuộc Tổng kết, đã không phát huy được trách nhiệm, quyền hạn không rõ ràng như: Không phân định rõ đây là cuộc tổng kết hay cuộc thi thuần túy. Vì vậy, thiếu kiểm soát trong quá trình thực hiện”. Cụ thể đó là: “Thành viên Ban Tổ chức, Hội đồng Thẩm định vẫn được gửi ảnh tham dự, điều trước đây rất hiếm xảy ra”.

Bất ngờ cho người ngoài cuộc, khi trong thông báo này, có những nhận định nghề nghiệp như: “Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức thiếu những cá nhân có chuyên môn nghiệp vụ có khả năng đảm nhiệm những công việc thuộc chức năng và nhiệm vụ qui định tại Điều lệ và Qui chế của Hội. Lúng túng trong khâu kiểm tra ảnh gốc, khiến quá trình này kéo dài, dẫn tới không công bố được kết quả thẩm định tác phẩm cho đến ngày khai mạc triển lãm, gây thắc mắc không đáng có trong dư luận”.

Và: “Để cho Hội đồng Thẩm định tự ý thay đổi cách thức chấm ảnh đã được Ban Chấp hành thông qua là “thành viên Hội đồng Thẩm định không được bỏ phiếu cho tác phẩm của mình”.

Hội đồng Thẩm định gồm 7 vị còn bị đánh giá là “không bám sát qui chế thẩm định ảnh, không tuân thủ cách thức chấm ảnh đã được Ban Chấp hành thông qua. Hạn chế trong đánh giá, thẩm định tác phẩm”.

Cuối bản thông báo, Ban Chấp hành nhận lỗi trước toàn thể hội viên, nghiêm khắc kiểm điểm phê bình của các ban bệ đã đề cập trên đây, hẹn sẽ kỷ luật các tập thể và cá nhân vi phạm vào dịp cuối năm. Kiểm điểm Chủ tịch Hội vì đã “làm giảm lòng tin của hội viên đối với bản thân ông cũng như tổ chức Hội do mình đứng đầu”.

Đây được xem là một bản thông báo nặng nề nhất từ trước đến nay ở Hội NSNAVN.

Trong 36 tác phẩm đoạt giải của cuộc tổng kết “Nhiếp ảnh Nghệ thuật Việt Nam 30 năm đồng hành cùng đất nước đổi mới”, cuốn sách ảnh "Ánh sáng cuộc sống" của Trần Thế Phong đoạt một trong 16 giải C. Ông còn có một tác phẩm "Đồng hành" được trưng bày tại triển lãm.

Tuy nhiên, sau những lùm xùm, NSNA này cũng đã gửi đơn xin trả lại các giải thưởng.

Trao đổi với phóng viên VOV.VN, NSNA Trần Thế Phong, hiện sống ở TPHCM xác nhận điều này và cho biết lý do ông trả lại là vì cảm thấy “tác phẩm không phù hợp với tiêu chí giải thưởng”.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Thế Phong.

“Tôi cảm thấy nhiều tác phẩm đoạt giải và trưng bày tại triển lãm không đúng với tiêu chí và thể lệ mà cuộc thi đề ra”. Ngoài ra, ông Phong bày tỏ thái độ không đồng tình việc Chủ tịch Hội kiêm nhiệm nhiều vai trò trong cuộc vừa qua, dẫn đến việc tự bỏ phiếu cho mình.

“Tôi mong từ nay về sau những vị ngồi trong hội đồng chấm giải phải tra cứu kỹ thể loại và có sự công tâm trong đánh giá”, ông Phong kết luận.

Trần Thế Phong sinh năm 1969. Ông cho biết đã có trong tay hơn 200 giải thưởng nhiếp ảnh trong nước và quốc tế, thực hiện 10 cuộc triển lãm cá nhân và 5 tập sách ảnh.

NSNA Trần Thế Phong cũng là người đầu tiên lên tiếng "tố" những khuất tất trong giải thưởng. Ông Phong cũng khẳng định, việc ông chủ động trả lại giải thưởng khác với việc Chủ tịch Hội vì sức ép của dư luận mà cũng phải trả lại giải thưởng.

Tác phẩm "Nụ cười Việt Nam" của Chủ tịch Hội NSNAVN được tặng giải A trước đó.

Khi những thông tin về việc hội viên chủ động trả lại giải thưởng, ông Bùi Hỏa Tiễn, Phó Chủ tịch Hội NSNA Việt Nam cho biết, BTC và Hội đồng Giải thưởng đã nhận được đơn của ông Trần Thế Phong.

“Đây là nguyện vọng của hội viên sau khi kết thúc giải thưởng. Quan điểm của Hội là sẽ chấp thuận. Tuy nhiên, câu trả lời cụ thể sẽ phải chờ báo cáo của BTC”, Phó Chủ tịch Hội NSNA VN chia sẻ.

Trưởng Ban Kiểm tra Hội NSNA VN, ông Tạ Hoàng Nguyên cũng xác nhận việc rút giải của Trần Thế Phong là một việc hy hữu của giới. Theo ông Nguyên, từ trước đến nay, thường thì giới nhiếp ảnh hay bị hủy giải, rút giải hơn là tự rút. Ví dụ gần nhất là Liên hoan ảnh khu vực Hà Nội lần 5 (năm 2016) do Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Hà Nội tổ chức. BTC cuộc này phải tuyên bố hủy Huy chương vàng đối với tác phẩm Họa sĩ Phan Kế An của tác giả Nguyễn Đắc Như sau khi ảnh này bị giới chuyên môn phát hiện chắp ghép.

Chia sẻ về ý kiến của ông Vũ Quốc Khánh cho rằng một số nhiếp ảnh gia đang cay cú với giải thưởng, NSNA Trần Thế Phong nói: “Tôi không sợ bị hiểu sai, anh em trong giới biết tôi thế nào. Tôi ăn chay trường ba chục năm, chụp những gì tôi rung động, chụp những dự án cho riêng tôi và muốn ảnh mình có ích cho xã hội chứ không màng danh tiếng lợi lộc”./.