Lý do NASA từng quay lưng với phi hành gia nữ

Eileen Collins là nữ phi hành gia chỉ huy tàu con thoi đầu tiên của NASA. Ảnh: Makers.

Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) bắt đầu đưa người vào không gian từ năm 1961. Tuy nhiên, mãi tới năm 1978, NASA mới bắt đầu tiếp nhận và huấn luyện phi hành gia nữ, do quy định trước đó chỉ tuyển phi công quân sự là nam giới.

Theo Robert Frost, chuyên gia đào tạo, kiểm soát viên không lưu tại NASA, trong thời gian tại nhiệm, Tổng thống Dwight Eisenhower trong thập niên 1960 đã chỉ đạo NASA chỉ lựa chọn phi hành gia từ những phi công thử nghiệm của quân đội, vốn toàn là nam giới.

Quyết định này của Eisenhower khiến số lượng ứng viên bị hạn chế đáng kể, nhưng lại đơn giản hóa và đẩy nhanh quá trình tuyển chọn phi hành gia lên đáng kể.

Từ 508 phi công thử nghiệm ban đầu của không quân Mỹ, NASA đã lựa chọn 110 người đáp ứng các tiêu chí cần thiết. Họ được chia thành nhiều nhóm và mời nộp đơn đăng ký. Việc tuyển chọn không gặp bất cứ trở ngại nào trong khâu kiểm tra lý lịch, vì tất cả các ứng viên đều đang phục vụ trong quân đội.

Phi hành gia đầu tiên được chọn khi đang không làm việc trong quân đội là Neil Armstrong. Ông đạt chuẩn vì từng là phi công của Hải quân Mỹ và khi đó đang làm phi công thử nghiệm.

Đến lứa phi hành gia thứ ba, quy định được nới lỏng khi ứng viên không bắt buộc là phi công thử nghiệm, nhưng họ vẫn cần kinh nghiệm lái máy bay tiêm kích phản lực của quân đội, khiến phụ nữ hoàn toàn bị loại khỏi cuộc chơi.

Lứa phi hành gia thứ 4 (nhóm Nhà khoa học) được tuyển chọn năm 1965 là những người đầu tiên không phải phi công. Tuy nhiên, tất cả đều phải hoàn thành khóa học một năm lái máy bay phản lực của chương trình Đào tạo Phi công Đại học Không quân Mỹ.

Đến năm 1978, NASA mới bắt đầu cho phép các chuyên gia nghiên cứu không cần là phi công chuyên nghiệp tham gia ứng tuyển cho chương trình tàu con thoi. Đến lúc này, NASA mới có các nữ phi hành gia đầu tiên gồm Anna Fisher, Shannon Lucid, Sally Ride, Judith Resnik, Rhea Seddon và Kathryn Sullivan.

Phải đến năm 1993, Bộ Quốc phòng Mỹ mới nới lỏng quy định cấm phụ nữ làm việc trong các vị trí chiến đấu của không quân.

Nữ phi công điều khiển tàu con thoi đầu tiên của NASA là Eileen Collins. Bà là nữ phi công thứ hai theo học trường Phi công thử nghiệm Không quân Mỹ. Năm 1995, bà lần đầu tiên điều khiển tàu con thoi Discovery. Năm 1999, bà trở thành nữ chỉ huy tàu con thoi đầu tiên.

Thu Thảo