Hồ chứa nước Cửa Đạt bị “đe dọa” do sạt lở

Công trình Thủy lợi - Thủy điện Cửa Đạt được đưa vào sử dụng từ ngày 27/11/2010. Được biết, dự án hồ chứa nước Cửa Đạt là công trình đầu mối về Thủy lợi - Thủy điện lớn nhất cả nước với dung tích 1,5 tỷ m3.

Công trình được đầu tư với tổng số vốn lên đến gần 7.000 tỷ đồng, xây dựng tại khu vực Cửa Đạt, trên thượng nguồn sông Chu, thuộc địa bàn xã Xuân Mỹ, huyện Thường Xuân (Thanh Hóa).

Tình trạng sạt, xói lở kè mái phía hạ lưu chân đập hồ chứa nước Cửa Đạt

Công trình hồ chứa nước Cửa Đạt góp phần điều tiết lũ cho hạ lưu sông Chu, đảm bảo cung cấp đủ nước tưới tiêu cho trên 86.000 ha đất nông nghiệp, cung cấp nước cho sinh hoạt, nước phục vụ công nghiệp, đẩy mặn cho vùng hạ lưu sông Chu. Ngoài ra công trình thủy điện có công suất thiết kế 97 MW, cung cấp khoảng 430 triệu KWh điện mỗi năm.

Theo ghi nhận của phóng viên, phía hạ lưu chân đập và cửa xả của công trình hồ chứa nước Cửa Đạt, bên bờ tả bị sạt, xói lở nghiêm trọng. Những khối bê tông lớn, kè lát mái bị nước lũ “xới tung”, nằm ngổn ngang.

Nhiều vị trí bị nước xoáy vào làm xói lở bê tông, cuốn trôi một khối lượng lớn đất bờ kè

Bờ kè từ chân cầu Cửa Đạt lên phía thượng lưu kéo dài hàng trăm mét đã bị bong tróc, sạt lở nghiêm trọng. Nhiều khối bê tông đã bị nước lũ san phẳng, cuốn trôi một khối lượng lớn đất bờ kè xuống sông.

Trước tình trạng trên, ngày 1/11, ông Nguyễn Đình Xứng - Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) khẩn trương kiểm tra tình hình thực tế mái chân đập của thủy điện Cửa Đạt bị xói lở nghiêm trọng và có nguy cơ tiếp tục xói lở.

Tình trạng sạt, xói lở xảy ra sau cơn bão số 10 và đợt mưa lũ cũng như việc xả lũ vừa qua của hồ chứa nước Cửa Đạt

Ngổn ngang bê tông bị xói lở ở bờ kè

Theo báo cáo của Sở NN&PTNT, do ảnh hưởng của cơn bão số 10 năm 2017, đoạn cuối kè lát mái bằng bê tông (từ K0+500-K0+654), dài 154m, phía bờ tả hạ lưu tràn xả lũ hồ chứa nước Cửa Đạt bị sạt, xói lở, hư hỏng hoàn toàn. Tuy nhiên, đến nay, tình trạng nêu trên vẫn chưa được khắc phục.

Ngày 22/9, UBND tỉnh Thanh Hóa có công văn số 11514/UBND-NN, báo cáo và đề nghị Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ kinh phí 5 tỷ đồng cho địa phương này để xử lý khẩn cấp đoạn kè trên.

Bờ kè bị "xới tung"

Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của mưa, lũ từ ngày 9-12/10, kết hợp với xả lũ hồ chứa nước Cửa Đạt, đoạn kè lát mái bằng bê tông (từ K0+90-K0+320), dài 230m, phía bờ tả hạ lưu tràn xả lũ (thượng lưu cầu Cửa Đạt) và một phần đoạn bờ sông phía bờ hữu, ngay sau tràn xả lũ (cửa ra kênh xả nhà máy thủy điện Cửa Đạt), bị sạt, xói lờ, hư hỏng hoàn toàn.

Theo Sở NN&PTNT Thanh Hóa thì sự cố sạt, xói lở các đoạn kè lát mái phía bờ tả hạ lưu tràn xả lũ và sạt lở bờ sông phía bờ hữu, ngay hạ lưu tràn xả lũ là hết sức nghiêm trọng, gây mất an toàn cho công trình hồ chứa nước Cửa Đạt. Việc ưu tiên đầu tư xử lý khẩn cấp các đoạn kè, bờ sông bị sạt, xói lở trên là cấp bách và cần thiết.

Những lớp bê tông mái bờ kè hư hỏng nghiêm trọng

Sở NN&PTNT đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa trước mắt, giao Công ty TNHH MTV Sông Chu tổ chức kiểm tra, đo đạc chi tiết, theo dõi diễn biến các vị trí sạt lở, hư hỏng nêu trên; lập hàng rào, cắm biển cấm người ra vào khu vực sạt lở.

Về lâu dài, đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN&PTNT cử đoàn chuyên gia vào kiểm tra, đánh giá tổng thể tình hình sạt lở kè, bờ sông hạ lưu tràn xả lũ hồ chứa nước Cửa Đạt để có giải pháp xử lý, đảm bảo ổn định bờ khi xả lũ hồ chứa; hỗ trợ kinh phí 10 tỷ đồng cho tỉnh Thanh Hóa để xử lý sự cố trên đảm bảo an toàn cho công trình.

Tình trạng sạt lở chưa được khắc phục

Sạt, xói lở kéo dài hàng trăm mét

Một bên gần chân cầu Cửa Đạt cũng bị sạt lở