Giáo dục khai phóng: Sinh viên có khả năng học hỏi đa dạng các lĩnh vực nghiên cứu

GS Randall Woods, trường Đại học Arkansas, Hoa Kỳ đã chia sẻ như vậy tại Hội thảo bàn về giáo dục khai phóng ở Việt Nam.

Câu chuyện Giáo dục khai phóng nước Mỹ

GS Randall Woods cho biết, một trong những lí do khiến Mỹ trở thành “miền đất hứa” bởi có sự đóng góp của nền giáo dục khai phóng. Các trường đại học luôn được kỳ vọng là nơi nuôi dưỡng tinh thần “tự do” và tích lũy “toàn diện” – nền tảng cho những nhà lãnh đạo tương lai.

GS Randall Woods cho hay, ngày càng có nhiều nỗ lực hiện đại khác nhau nhằm cách tân nền giáo dục khai phóng. Không chỉ trong giáo dục , tính chất “khai phóng” hay “tự do” được thể hiện ở khắp mọi khía cạnh của đời sống xã hội Mỹ: từ việc “trị nước”, lập pháp, hành pháp, giáo dục, cho đến quy tắc cư xử giữa người với người. Đó cũng là điều mà nước Mỹ, người Mỹ luôn tự hào: cố gắng sống với lý tưởng tự do của họ.

GS Randall Woods, trường Đại học Arkansas, Hoa Kỳ cho rằng: “khái niệm "giáo dục khai phóng" không giống suy nghĩ của nhiều người cho rằng “giáo dục khai phóng” là học về nghệ thuật (âm nhạc, khiêu vũ, diễn viên...), trong các trường học khai phóng, sinh viên vẫn được học nhiều chuyên ngành khác như: kỹ thuật , khoa học ứng dụng, tài chính, đầu tư...

Hầu hết các trường đại học khai phóng tại Mỹ hỗ trợ tài chính trên 60% cho sinh viên nước ngoài, đó cũng là một miếng bánh thơm thu hút “chất xám” từ các nước bạn tới nghiên cứu và học tập.

Theo GS Randall Woods, trong một thế giới phẳng được kích cầu bởi sự bùng nổ công nghệ thông tin, toàn cầu hóa phát triển với tốc độ cực nhanh và tình hình chính trị, kinh tế thế giới biến đổi không ngừng như hiện nay.

"Không hề sai khi nói rằng những người có khả năng thành công cao nhất chính là những người sở hữu vốn kiến thức tổng quát và nhiều kĩ năng liên ngành hơn cả. Trong khi tri thức có thể dễ dàng được hấp thu qua các hình thức giáo dục khác, những kĩ năng về giao tiếp, ứng xử, giải quyết vấn đề, tư duy linh hoạt,… lại không hiển nhiên mà có được. Nền giáo dục khai phóng đã nhận thấy điều đó và đã biến tầm nhìn ấy thành những giá trị cốt lõi của mình" - GS Randall Woods nhấn mạnh.

Một trong những điểm mạnh của một nền giáo dục khai phóng chính là sinh viên được trao quyền tự do thiết kế và quyết định chương trình học phù hợp với tiềm năng của bản thân nhất.

Không giới hạn sinh viên vào một hoặc hai chuyên ngành cụ thể trong thời gian dài mà tập trung nghiên cứu trải rộng trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Chính vì vậy, không dễ để có thể liệt kê cụ thể những con đường sự nghiệp nhất định trong trường hợp này.

Sinh viên của trường giáo dục khai phóng cần gì?

GS Randall Woods dẫn chứng: “Sinh viên Mỹ tiến bộ nhanh vì tự học nhiều”.

Ông cho rằng phương pháp học tập ảnh hưởng lớn đến sự tiến bộ. Sinh viên Mỹ có kiến thức đầu vào, số giờ học Toán, Vật Lý và Khoa học ít hơn so với sinh viên Pháp, Việt Nam. Nhưng sau 4 năm thì kiến thức của họ vượt hơn hẳn, một phần do thời gian tự học nhiều, cái chính là nhờ giáo dục khai phóng – mô hình đặc sắc của giáo dục đại học Hoa Kỳ.

Một trong những lợi thế của Giáo dục khai phóng là sinh viên được tìm hiểu về nhiều chuyên ngành thuộc phạm vi sở thích của mình. Được rèn luyện những kỹ năng cần thiết trong suốt cuộc đời, điển hình như kỹ năng làm việc, giao tiếp hay viết luận, lãnh đạo.

Xuất thân từ trường giáo dục khai phóng sẽ hấp dẫn các nhà tuyển dụng: trong khảo sát các CEO tại Mỹ gần đây, 74% cho biết họ sẽ giới thiệu một nền giáo dục khai phóng cho sinh viên. Các nhà tuyển dụng nhận ra rằng sinh viên tốt nghiệp trường sử dụng mô hình giáo dục khai phóng có các kỹ năng thay đổi linh hoạt cần thiết để thích ứng với môi trường làm việc thay đổi.

GS Randall Woods cho rằng, không phải tự nhiên mà mô hình giáo dục khai phóng được đón nhận rộng rãi ở Mỹ, một số trường đại học ở Việt Nam cũng đã áp dụng mô hình này. Tuy nhiên, sinh viên đào tạo theo mô hình giáo dục khai phóng cần lưu ý một số yếu tố nhất định như:

Chuẩn bị nền tảng vững mạnh cho công việc tương lai: bạn sẽ đạt được kiến thức nền tảng vững chắc trong một phạm vi rộng lớn hơn là chỉ riêng về chuyên ngành của bạn.

Làm quen bước đầu về lựa chọn nghề nghiệp: mục đích của môn học trong chương trình đại học giáo dục khai phóng, có nghĩa là sinh viên có thể được giới thiệu cho các vấn đề họ có thể gặp phải, cho phép họ đưa ra quyết định chính xác hơn khi lựa chọn con đường sự nghiệp mà họ ưa thích.

Cung cấp một nền tảng cho các nghiên cứu sau đại học: một sinh viên tốt nghiệp từ nền giáo dục khai phóng sẽ có khả năng học hỏi lĩnh vực nghiên cứu đa dạng, với những kiến thức nền tảng để đi thẳng vào học sau đại học tại bất kỳ chuyên ngành nào mà họ lựa chọn.

Cung cấp các kỹ năng để trở thành một công dân có ích: một nền giáo dục khai phóng vượt ra ngoài trường học là nơi cung cấp cho sinh viên tốt nghiệp những phẩm chất cần thiết có thể giúp họ thích ứng và phát triển mạnh trên thế giới, dạy cho họ giao tiếp và thấu hiểu nhiều quan điểm rộng mở trong xã hội.

Hà Cường