Dựng tượng đài Hùng Vương: Dựa vào lựa chọn của dân

Sáng 10/1, đại diện UBND tỉnh Phú Thọ sẽ có buổi làm việc với Ban bí thư Trung ương Đảng về việc chọn mẫu tượng đài Hùng Vương để xây dựng tại Khu di tích lịch sử đền Hùng, thành phố Việt Trì, Phú Thọ. Kết quả sẽ dựa trên hai mẫu tượng đài đã vượt qua 2 vòng thi tuyển nghiêm ngặt từ phía hội đồng chuyên môn và ý kiến nhân dân.

Thi tuyển nghiêm ngặt, công khai

Ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, thành viên Hội đồng tuyển chọn cho biết: Vua Hùng là một nhân vật trong lịch sử cách đây hàng nghìn năm, thật không dễ gì dựng lại hình hài của vị vua này. Tất cả chỉ có một vài giữ liệu sử sách viết về Vua Hùng, rất mơ hồ, chung chung về mặt tạo hình. Vì thế, ngay cả việc tìm ra một chứng cứ để khẳng định trang phục nào của thời nào cũng đã vô cùng khó khăn.

Đây cũng là bài toán khá hóc búa và là áp lực khá lớn đối với những người tham gia cuộc thi “Sáng tác phác thảo mẫu Tượng đài Hùng Vương”. Về những bức phác thảo gửi đến dự thi, ông Thành đánh giá đều có sự tìm tòi, nghiên cứu khá kỹ về lịch sử, đáp ứng tốt về yêu cầu thẩm mỹ.

Mẫu tượng đài HV-01.

Để chọn ra được 3 mẫu phác thảo tốt nhất từ 21 phương án gửi tới tham dự, BTC đã phải làm việc miệt mài, trên cơ sở tổ chức chấm và xét chọn công khai, minh bạch tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng với sự tham gia của Hội đồng nghệ thuật, Ban chỉ đạo, Ban tổ chức cuộc thi cùng các cơ quan truyền thông.

Ông Hà Kế San, Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết: Nhận thức tầm quan trọng và ý nghĩa lịch sử cũng như tâm linh của tượng đài Hùng Vương, Hội đồng nghệ thuật gồm 11 thành viên là các nhà chuyên môn thuộc lĩnh vực điêu khắc, hội họa đã thống nhất cao về phương thức chấm chọn, theo đó, 21 tác phẩm tham gia dự thi đã được đánh mã số ngẫu nhiên, riêng mã số dự thi của tác giả được niêm phong theo hình thức bảo mật.

Sau 3 lần bỏ phiếu bình chọn, Hội đồng nghệ thuật thống nhất chọn ra 3 phương án, tác phẩm tiêu biểu được vào vòng 2, đồng thời được ban tổ chức tiến hành mở công khai niêm phong để xác định các tổ chức, cá nhân tác giả của từng phương án theo thứ tự phiếu bình chọn từ cao xuống thấp như sau: Phương án của công ty TNHH xây dựng Mỹ thuật Hà Nội đạt 9/10 phiếu. Phương án của nhóm tác giả Phạm Xuân Khánh đạt 7/10 phiếu và phương án của Công ty cổ phần Mỹ thuật Trung ương đạt 6/10 phiếu.

Các phương án, tác phẩm được chọn tiếp tục được các tác giả chỉnh sửa, hoàn thiện, thể hiện nâng cao mẫu phác thảo theo thể lệ cuộc thi và góp ý của Hội đồng nghệ thuật. Trong thời gian này, BTC đã trưng bày 3 tác phẩm tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng để lấy ý kiến nhân dân và các nhà chuyên môn.

Đã có phương án được hơn 80% người dân ủng hộ

Giám đốc BQL khu di tích đền Hùng ông Lưu Quang Huy cho biết, đúng vào dịp Giỗ tổ Hùng Vương - lễ hội Đền Hùng năm 2016, BTC đã trưng bày các mẫu tác phẩm tượng đài Hùng Vương để lấy ý kiến nhân dân và các nhà khoa học. Rất đông người dân đã nán lại khu trưng bày mẫu phác thảo tượng Hùng Vương tại Khu Di tích lịch sử Đền Hùng để chiêm ngưỡng và đóng góp ý kiến.

Mẫu tượng đài HV-03.

Kết quả, trong 9.991 phiếu thu được từ cuộc lấy ý kiến nhân dân này, phương án của công ty TNHH xây dựng Mỹ thuật Hà Nội ( HV01) đạt 8.213 phiếu (82,2%), phương án của nhóm tác giả Phạm Xuân Khánh (HV-03) đạt 1.061 phiếu (10,62%) và phương án của Công ty cổ phần Mỹ thuật Trung ương (HV-02) đạt 717 phiếu (7,18%).

Ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, thành viên Hội đồng tuyển chọn cũng nghiêng về phương án được hơn 80% người dân ủng hộ này vì đây là phương án đáp ứng tốt nhất về yêu cầu mỹ thuật cũng như nội dung tư tưởng. Tuy nhiên, nếu được chọn, tác giả vẫn phải chỉnh sửa để hoàn thiện thêm trước khi chính thức đưa vào xây dựng.

Bà Phạm Thị Mai Hoa - Tổng giám đốc Công ty TNHH xây dựng mỹ thuật Hà Nội, nghệ nhân đúc đồng đã từng đúc tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông (Yên Tử) cũng là người có mẫu Tượng đài Hùng Vương HV01 cho biết: Bà cảm thấy rất vui vì tác phẩm của mình được 82% người dân ủng hộ.

Phương án HV01 với hình tượng vua Hùng đứng trên bệ vững chắc với hình khối khỏe khoắn, gương mặt quắc thước nhưng hiền từ, gần gũi trong tư thế đứng hiên ngang, tự tin của một vị vua khởi đầu dựng nước. Tay phải giơ ngang ngực hướng về phía trước tạo sự giao lưu với công chúng tượng trưng cho hình ảnh đón con cháu về, một tay đỡ những bông lúa thể hiện cho nền văn minh lúa nước, văn minh nông nghiệp.

Trang phục của Tượng Quốc Tổ Hùng Vương được tham khảo từ các hoa văn trang trí chủ yếu từ trống đồng Đông Sơn. Bệ tượng là hình khối điêu khắc chuyển tải nội dung hồn thiêng sông núi theo truyền thuyết, được cách điệu mây và chim lạc, thuyền và sóng nước gợi về nền văn hóa Đông Sơn thời kỳ Văn Lang – Âu Lạc, được bố cục chắt lọc về hình, khối và không gian./.

Năm 2014, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý để Phú Thọ là địa phương đầu tiên lập dự án xây dựng tượng đài Hùng Vương trên cơ sở cân nhắc lựa chọn địa điểm, hình tượng nhân vật dựa trên các cơ sở khoa học cũng như tư liệu hiện có.

UBND tỉnh Phú Thọ đã sơ bộ thống nhất vị trí lựa chọn xây dựng tượng đài nằm tại khu đồi Phân Bùng trong Khu di tích lịch sử Đền Hùng và giao Khu di tích lịch sử Đền Hùng làm Chủ đầu tư thực hiện dự án theo đúng quy định.

Việc xây dựng tượng đài Hùng Vương tại khu di tích lịch sử Đền Hùng thể hiện tấm lòng thành kính tri ân công đức của người dân Việt đối với tổ tiên, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, đồng thời góp phần bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đã được UNESCO vinh danh.