Di dời làng “5 không” ở Cheng Leng: Người dân chờ một cuộc sống mới

Sau 9 tháng Đài TNVN và các cơ quan báo chí phản ánh về những sự khó khăn của người dân ở ngôi làng “5 không” trên đỉnh núi Cheng Leng, chính quyền và các lực lượng của tỉnh Gia Lai đã tiến hành di dời người dân xuống núi. Nơi ở mới tốt hơn nhiều so với vùng lõi rừng Cheng Leng vì có đủ hạ tầng thiết yếu, đảm bảo người dân sẽ được chăm sóc y tế, trẻ em được đi học.

Làng Cheng Leng nằm ở khu đất bằng phẳng trên đỉnh núi.

Tuy nhiên, nội dung tiếp theo của dự án này, bố trí đủ đất sản xuất để bà con tự đảm bảo cuộc sống, vẫn đang là vấn đề lớn cần được nhanh chóng giải quyết.

Làng Hek, xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai những ngày này khá rộn ràng khi đang đón những hộ gia đình từ trên núi Cheng Leng xuống định cư. Những căn nhà gỗ trên núi được tháo dỡ cẩn thận rồi vận chuyển qua quãng đường rừng gần 5km, sau đó được dựng lên giữa khoảng đất rộng, bằng phẳng phía cuối làng Hek. Toàn bộ công việc nặng nhọc này được các chiến sĩ của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Gia Lai giúp thực hiện.

Anh Nay Bhing đã có nhiều năm sinh sống trên núi Cheng Leng cho biết, tại nơi ở mới, gia đình anh được cấp đất ở, hộ khẩu, làm chứng minh nhân dân và vui nhất là những đứa con của anh, khi chúng được đến trường học chữ: “4 đứa con, 3 trai, 1 gái, trước đây ở trên núi Cheng Leng nó chưa học được, nay xuống núi là đi học rồi. Con đi học thì người ta cũng ủng hộ nhiều, xe này, sách này, quần áo này, họ ủng hộ nhiều lắm. Mình mừng vui lắm. Con mình hôm nay nói là bố ơi con thích học lắm, thấy mấy anh em bạn bè đi học là nó thích học lắm, mình mừng cho con mình vậy”.

Giống như gia đình anh Nay Bhing, 13 hộ dân định cư lâu năm trên núi Cheng Leng đã và đang được di dời, tái định cư tại làng Hek với sự giúp đỡ của lực lượng chức năng, chính quyền địa phương.

Tại làng mới, mỗi hộ dân được cấp 600 mét vuông đất ở, được cấp sổ đỏ, làm chứng minh nhân dân, hộ khẩu. Cùng với các điều kiện về điện, giao thông, y tế, khoảng 20 trẻ em trong làng độ tuổi từ 7 đến 15, hầu hết đều mù chữ, cũng đã được sắp xếp để theo học tại Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học Nay Der, xã Chư A Thai.

Bộ đội giúp dân di dời nhà

Thầy Hoàng Minh Thái, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, mục tiêu trước mắt, là giúp các em biết đọc, biết viết, được hưởng niềm vui tuổi thơ: “Về việc nuôi dạy các em ở trường thì nhà trường cũng xác định đây là việc tương đối khó vì các em không được qua học lớp mẫu giáo nào, từ nhỏ chưa được tiếp cận với xã hội bên ngoài cho nên xuống đây các em rất bỡ ngỡ, rất nhát, rất khó hòa đồng với các bạn ở trường. Cho nên Nhà trường cũng đã xây dựng chương trình riêng cho các em, đồng thời hướng dẫn, tổ chức cho các em vui chơi, hòa nhập với các bạn khác”.

Niềm vui với con trẻ nhưng lại là nỗi lo của người lớn. Những cư dân Cheng Leng dời làng nhưng vẫn còn lấn cấn. Bởi đằng sau những sự tốt đẹp trước mắt, thì vấn đề cốt lõi là sinh kế lại chưa được giải quyết. Đã sinh sống nhiều năm trên núi Cheng Leng, ông Ksor Kair cho biết, về ở làng mới nhưng chưa được cấp đất sản xuất nên ông sẽ vẫn phải lên núi Cheng Leng làm nương rẫy. Khoảng cách 4-5km từ nơi ở mới tới nương rẫy là khá xa, đi bộ lên núi phải mất một vài tiếng, việc tổ chức lao động, sản xuất cũng sẽ gặp nhiều khó khăn.

“Chuyển xuống đây có điện, đường, trường trạm, bà con cũng vui. Nhưng làm nương rẫy vẫn phải lên núi thôi, ở dưới này không có đất sản xuất, bà con vẫn chưa ổn định được. Rất mong nhà nước giúp đỡ bà con”, ông Ksor Kair cho biết.

Trẻ em Cheng Leng đã được đến trường.

Định cư chưa gắn với định canh cũng là điều trăn trở của chính quyền cơ sở. Ông Phùng Trung Toàn, Chủ tịch UBND xã Chư A Thai, cho biết, cư dân Cheng Leng trước đây sinh sống ở các làng dưới núi. Chính vì thiếu đất sản xuất mà họ đã tìm đường lên núi mưu sinh, với toàn bộ đất nương rẫy đều từ phát rừng phòng hộ. Nay về nơi ở mới, những diện tích này đang được vận động để trồng lại rừng phòng hộ. Bài toán sinh kế, lao động, việc làm, thu nhập chưa được giải quyết sẽ là một trở ngại rất lớn, ngoài tầm giải quyết của xã.

“Hiện nay, xã không còn quỹ đất để dành cho bà con nữa nên đưa bà con về đây định cư cũng rất là khó khăn. Mong sao là cấp trên quan tâm, hỗ trợ cho bà con một quỹ đất sản xuất”, ông Phùng Trung Toàn nói.

Các cấp chính quyền tỉnh Gia Lai di dời cư dân Cheng Leng xuống núi, giúp bà con có cuộc sống tốt đẹp hơn, nhờ được đảm bảo về y tế, giáo dục, giao thông. Tuy nhiên, đất sản xuất, càng là vấn đề được bà con trông đợi nhiều hơn. Giải quyết được điều này, nỗ lực di dân Cheng Leng mới thành công, giúp cho các hộ có cuộc sống ổn định lâu dài./.