Đại án 9.000 tỷ: Vi sao bà Hứa Thị Phấn bị khởi tố

Tại phiên tòa xét xử Phạm Công Danh, đại diện Viện kiểm sát nêu, trước khi bán Ngân hàng Đại Tín - Trust Bank (sau này là Ngân hàng Xây Dựng - VNCB) cho Phạm Công Danh, Hứa Thị Phấn, Hoàng Văn Toàn (Chủ tịch), Trần Sơn Nam (Tổng Giám đốc) đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho ngân hàng. Nhóm này đã khiến ngân hàng rơi vào tình trạng âm 2.854 tỷ đồng vốn chủ sở hữu và lỗ lũy kế 6.061 tỷ đồng.

Bà Hứa Thị Phấn tại phiên tòa xét xử Phạm Công Danh và đồng phạm.

Viện kiểm sát phát hiện nhóm bà Hứa Thị Phấn có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, vi phạm quy định cho vay, sử dụng 29 cá nhân đứng tên vay tiền không có tài sản hoặc nâng khống giá trị để vay tiền góp vốn cổ phần ngân hàng, mua bán tài sản cố định, mua bán nhà lòng vòng không thực hiện nộp thuế...

Điển hình là trong quan hệ của Trust Bank với "Công ty Phương Trang và các thành viên hợp tác kinh doanh", như chính ông Phạm Công Danh và ông Phan Thành Mai - nguyên Tổng Giám đốc Ngân hàng Xây dựng khai tại phiên toà đã chỉ ra cụ thể: Nhóm Hứa Thị Phấn, Hoàng Văn Toàn đã lợi dụng hồ sơ của hợp đồng mua bán trái phiếu 2.000 tỷ, nhận tài sản thế chấp, làm các thủ tục giải ngân nhưng đã sử dụng và chiếm đoạt, không giao tiền cho người vay nhưng vẫn ghi khống nợ vay cho khách vay.

Viện kiểm sát đã đề nghị khởi tố vụ án điều tra nhóm Hứa Thị Phấn về các tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Vi phạm quy định cho vay, trốn thuế, chiếm giữ trái phép tài sản...

Theo kết luận của Ngân hàng Nhà nước, từ tháng 7/2012, với sở hữu gần 85% cổ phần, nhóm Hứa Thị Phấn, Hoàng Văn Toàn, Trần Sơn Nam thao túng toàn bộ hoạt động của Trust Bank nhằm mục đích phục vụ cho bà Phấn và các công ty, dự án của bà Phấn.

Hội đồng quản trị, Ban điều hành, Hội đồng tín dụng ngân hàng vi phạm pháp luật là nguyên nhân trực tiếp gây ra hậu quả thua lỗ nghiêm trọng cho Trust Bank.

Nhóm bà Hứa Thị Phấn, Hoàng Văn Toàn nhờ hàng chục người đứng tên để vay hơn 3.600 tỷ đồng, với tài sản là đất nông nghiệp giá trị 200.000 đồng/m2 đã được nâng đến mức 32 triệu đồng/m2; dùng gần 1.000 tỷ đồng của Trust Bank để góp vốn vào chính các dự án kinh doanh bất động sản của bà Hứa Thị Phấn, rồi sau đó chính bà Phấn là người sử dụng khoản tiền này cho mục đích cá nhân.

Trust Bank tạm ứng cho công đoàn ngân hàng này 135 tỷ lại để góp vốn với chính Công ty Lam Giang của bà Phấn.

Trust Bank tạm ứng cho Công ty chứng khoán Đại Việt (có vốn góp của nhóm bà Phấn) 200 tỷ đồng. Ngoài ra, bà Hứa Thị Phấn, ông Hoàng Văn Toàn còn mang 700 tỷ đồng của ngân hàng này gửi tại các tổ chức khác. Những số tiền khủng này hiện chưa thu hồi được.

Phạm Công Danh tại phiên tòa xét xử sơ thẩm

Đặc biệt, bà Hứa Thị Phấn còn có dấu hiệu thông qua người nhà, công ty của mình mua tài sản với giá thấp, rồi nâng khống rất cao để bán lại cho ngân hàng với giá cao nhằm thu lợi bất chính.

Tổng số tiền Trust Bank đã mua bất động sản hơn 3.600 tỷ đồng, số tiền vi phạm vượt mức luật cho phép hơn 2.100 tỷ đồng. Riêng căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch được bà Phấn mua rồi bán cho chính Trust Bank hưởng chênh lệch hàng ngàn tỷ đồng.

Trong một diễn biến khác, nhóm Phương Trang cũng đã lên tiếng tố cáo nhóm Phú Mỹ do bà Phấn làm đại diện.

Phía Phương Trang khẳng định họ chỉ là khách hàng có quan hệ tín dụng với Trust Bank chứ không liên quan đến bà Phấn.

Thế nhưng, khi đang là người thâu tóm mọi quyền hành của Trust Bank, nhóm Phú Mỹ đã "phù phép" để đưa Phương Trang gánh nợ thay cho nhóm Phú Mỹ với khoản tiền hơn 6.000 tỷ đồng.

Từ đơn tố cáo của Phương Trang và các tài liệu của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân TPHCM cho rằng, nhóm bà Hứa Thị Phấn, Hoàng Văn Toàn và một số cá nhân tại Trust Bank đã có dấu hiệu lợi dụng pháp nhân, các hồ sơ vay vốn của nhóm Phương Trang rút hơn 6.000 tỷ đồng của Trust Bank nhưng "đổ thừa" cho nhóm Phương Trang.

Nhóm khách hàng Công ty Phương Trang thế chấp tài sản trị giá 14.500 tỷ đồng và làm các thủ tục vay vốn tại Trust Bank nhưng nhóm khách hàng này mới nhận 3.436 tỷ đồng tiền vay từ Trust Bank.

Theo logic thì ngân hàng phải là người quản lý chặt chẽ hồ sơ vay, chủ động đối chiếu công nợ với khách. Thế nhưng, chính nhóm Phương Trang lại nhiều lần yêu cầu, thường xuyên thúc giục Trust Bank đối chiếu công nợ, hoàn trả các chứng từ, hồ sơ vay.

Hiện nay Nhóm Phương Trang vẫn đang bị cầm giữ trái phép tài sản 14.500 tỷ đồng trên tổng dư nợ vay chỉ có 3.436 tỷ đồng.

Khi phát hiện bị ghi khống nợ lên đến hàng ngàn tỷ đồng, nhóm Phương Trang đã phải tố cáo, cầu cứu các cơ quan chức năng liên tục trong thời gian dài.

Vì hành vi này của nhóm Phú Mỹ nên VNCB hiện nay vẫn đang hạch toán ghi nợ khống cho nhóm Phương Trang 9.437 tỷ đồng, trong khi số tiền vay thực tế chỉ là 3.436 tỷ đồng.

Như vậy, qua các sai phạm toàn diện trên mọi lĩnh vực hoạt động (tín dụng, đầu tư, mua sắm tài sản…), nhóm Hứa Thị Phấn, Hoàng Văn Toàn , Trần Sơn Nam đã có dấu hiệu rút ra hơn 12.000 tỷ đồng của Trust Bank để sử dụng riêng.

Theo Viện kiểm sát nhân dân TP.HCM, các sai phạm của bà Hứa Thị Phấn đã được phát hiện từ tháng 7/2012.

Thế nhưng, ngày 12/2/2015, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự.

Ngay sau đó, Viện kiểm sát TPHCM đã ra quyết định số 04/QĐ-HBQĐKKTVA-P1 ngày 22/4/2015 huỷ bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của công an TPHCM và yêu cầu công an TPHCM làm rõ khởi tố vụ án hình sự để xử lý theo quy định của pháp luật.

Hơn 4 năm sau, ngày 9/9/2016, khi xử ông Phạm Công Danh, TAND TPHCM mới có quyết định khởi tố vụ án Cố ý làm trái, Vi phạm quy định về cho vay với nhóm Hứa Thị Phấn, Hoàng Văn Toàn.

Từ quyết định khởi tố vụ án này đến quyết định khởi tố bị can với Hứa Thị Phấn, Hoàng Văn Toàn, Trần Sơn Nam liệu có tiếp tục là một quãng đường dài như trước đó? Đến bao giờ vụ án mới kết thúc, số tiền khổng lồ mà nhóm Phú Mỹ đã rút ra hiện ở đâu?.

Giá như không có những sai phạm của bà Hứa Thị Phấn và đồng phạm ở Trust bank thì chắc những sai phạm, thất thoát ở đại án VNCB cũng chưa đến mức "khủng" như hiện nay.../.