Có cần ưu đãi thuế, phí cho xe bán tải?

Nguyên nhân của việc rà soát lại chính sách thuế/phí đối với dòng xe bán tải là do có nhiều luồng thông tin cho rằng loại xe này đang được sử dụng như xe con, trong khi lại được áp mức lệ phí trước bạ thấp hơn; như vậy là không công bằng, gây thất thoát cho ngân sách.

Kẻ khóc người cười, thị trường xáo trộn

Thông tin này khiến người tiêu dùng cá nhân vô cùng lo lắng, đặc biệt là các khách hàng mua xe mới. Anh Hoàng Tuấn Tân (Hà Nội) cho biết, sau nhiều năm tích góp hiện gia đình đang cố gắng để có thể mua một chiếc bán tải phục vụ cho công việc buôn bán nhỏ; tuy nhiên, thông tin tăng thuế phí khiến kế hoạch mua xe có thể sẽ kéo dài hơn, do điều kiện kinh tế. Và nếu thay đổi thuế/phí đối với xe bán tải (như xe du lịch), số tiền mua xe sẽ tăng thêm tới cả trăm triệu đồng. Hiện gia đình anh đang phải tính đến phương án mua xe cũ, nhưng xem ra cũng khó khăn không kém, khi các dòng xe này cũng đang rục rịch tăng giá.

Xe bán tải hiện được quan tâm bởi khả năng vận hành tốt cũng như đáp ứng tốt nhiều mục đích sử dụng.

Tại các đại lí của các hãng xe như Mazda, Nissan hay Toyota hiện ghi nhận sự quan tâm của các khách hàng đối với dòng xe này đang tăng lên, số lượng đơn hàng đang có chiều hướng tăng lên và khách hàng cũng có vẻ không do dự khi thời gian nhận xe có thể kéo dài.

Trong khi đó, thị trường xe cũ lại có nhiều thay đổi khác, cùng với niềm vui của những người đang sở hữu xe khi cho rằng nếu tăng thuế phí, giá trị bán lại của những chiếc xe bán tải sẽ tăng lên. Trên thực tế, một số mẫu xe bán tải đang hút khách cũng lập tức được tăng giá thêm từ 30 - 50 triệu đồng; mẫu Ford Ranger Wildtrak 3.2 phiên bản 2014 được rao bán 730 triệu đồng trong khi cũng dòng xe này thời điểm trước chỉ có giá xấp xỉ 700 triệu đồng, chiếc Nissan Navara LE 2011 số sàn cũng có mức chênh gần 20 triệu đồng khi hiện đang được rao bán khoảng 415 triệu đồng...

Đối với những người đang sử dụng xe bán tải, thông tin này lại mang tới niềm vui khi các mẫu xe cũ sẽ rất giữ giá một khi các chính sách thuế/phí đánh vào các mẫu xe mới thay đổi theo chiều hướng tăng thêm.

Xe bán tải "tranh khách hàng" phân khúc khác?

Nguồn: Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam

Việc lớn mạnh không ngừng của phân khúc bán tải dẫn tới ý kiến cho rằng những ưu đãi về thuế/phí sẽ khiến người tiêu dùng cá nhân từ bỏ các dòng xe du lịch 7 - 9 (MPV và SUV) chỗ để chuyển sang bán tải, khiến ngân sách bị thất thoát; do vậy, cần phải xem xét để điều chỉnh lại cho phù hợp.

Tuy nhiên, thông tin này khiến các nhà sản xuất không đồng tình, vì cho rằng đối tượng khách hàng của dòng xe bán tải này không đơn thuần chỉ là các khách hàng cá nhân, mà phần lớn là các tổ chức, doanh nghiệp mua và sử dụng cho mục đích thương mại; việc tăng thuế/phí sẽ gián tiếp làm tăng chi phí cho các khâu dịch vụ, hàng hóa, làm giảm tính cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam.

Với Ford, lượng khách hàng là các doanh nghiệp và tổ chức chiếm gần 70% doanh số, Isuzu cũng có tỉ lệ tương tự, hay Chevrolet cũng đạt tỉ lệ 57 - 63% tại Tp Hồ Chí Minh và Hà Nội...

Ngoài ra, các hãng sản xuất cũng không hề tán thành luận điểm khách hàng bán tải đã lấy đi thị phần của phân khúc SUV. Dẫn chứng là từ năm 2008 đến nay, phân khúc SUV vẫn tăng trưởng đều đặn, bất chấp sự có mặt của phân khúc bán tải. Và sự tăng trưởng này không chỉ đến từ doanh số bán hàng mà tỉ trọng trong ngành công nghiệp ôtô Việt Nam của phân khúc SUV vẫn đạt những con số khả quan.

Nguồn: Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam

Không những vậy, các hãng sản xuất còn cho rằng, việc cần hạn chế dòng xe pick-up nhập khẩu để hỗ trợ sản xuất trong nước cũng không hợp lí, bởi hiện này chỉ có duy nhất mẫu Premio Pronto (thương hiệu Hàn quốc) là được lắp ráp trong nước, còn lại toàn bộ 8 mẫu xe khác (bao gồm cả UAZ pick-up cũng được nhập khẩu nguyên chiếc).

Xe bán tải - Là xe du lịch hay xe thương mại?

Hiện tại, xe bán tải đang có những quy định khá riêng biệt: Được coi là xe con khi lưu thông trên đường (Quy chuẩn 41:2016/BGTVT); tuy nhiên, do công năng sử dụng để chở hàng nên vẫn phải chịu quy định về niên hạn sử dụng như xe tải (25 năm). Dó đó. nếu có việc điều chỉnh các chính sách thuế/phí đối với dòng xe bán tải, thì chắc chắn niên hạn của dòng xe này cũng sẽ phải được gỡ bỏ để cho công bằng đối với xe du lịch; nhưng như vậy sẽ xung đột với chính các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật phân loại xe khi các dòng xe bán tải lại có thiết kế và rất phù hợp để chở hàng hóa (cho dù đặc thù không phải là chở gạch, đá...).

Chính vì vậy, việc thay đổi các chính sách thuế/phí liên quan đến dòng xe bán tải sẽ khiến Bộ Giao thông Vận Tải phải sửa lại bộ tiêu chuẩn kỹ thuật vừa chính thức có hiệu lực vào tháng 6/2016 vừa qua (Quy chuẩn 41/2016 ban hành kèm theo thông tư 11/2016/TT-BGTVT). Việc liên tục thay đổi sẽ ảnh hưởng tới lòng tin về sự ổn định của chính sách quản lí.

Xe bán tải hiện có thời hạn lưu hành là 25 năm

Hiện tại, dòng xe bán tải phải chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt 20% đối với dung tích động cơ từ 2.500cc - 3.000cc và 25% đối với dung tích động cơ trên 3.000cc. Đặc biệt, thuế nhập khẩu chỉ 5% do được hưởng ưu đãi từ Hiệp định về chương trình ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung (CEPT) cho Khu vực Thương mại Tự do ASEAN, bởi hầu hết các mẫu xe bán tải tại Việt Nam đều được nhập khẩu từ Thái Lan (trừ Pronto lắp ráp trong nước và UAZ nhập khẩu từ Nga), trong khi các dòng xe du lịch dưới 9 chỗ hiện vẫn chịu mức thuế 30% (nếu đáp ứng đủ yêu cầu nội địa hóa ở nước sở tại).

Chưa kể, về lệ phí trước bạ, xe bán tải tại Việt Nam chỉ phải chịu mức thu 2%; trong khi với các dòng xe du lịch dưới 9 chỗ là 10-15% (tùy quyết định của Hội đồng Nhân dân từng địa phương; ví dụ ở Hà Nội là 12%, Tp. Hồ Chí Minh là 10%).

Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng hơn với các nước trong khu vực và cả thế giới, nên sẽ có thêm nhiều điều kiện rằng buộc hơn. Ở chiều hướng tích cực, điều này cũng mang lại những sự cạnh tranh mới, giúp người tiêu dùng có thêm sự lựa chọn. Thị trường ôtô nói chung và phân khúc xe bán tải nói riêng cũng không nằm ngoài quy luật đó; sẽ có những sự cạnh tranh không chỉ trong nước mà còn từ các nước khác trong khu vực. Chính vì vậy, để có thể ổn định và phát triển hơn nữa ngành công nghiệp ôtô Việt Nam, cần có những chính sách quản lí ổn định và mang tính lâu dài; hơn thế nữa là sự minh bạch, để có thể đạt được mục đích cuối cùng; giúp người dân được hưởng những sản phẩm tốt nhất, hiện đại nhất, với giá thành hợp lí nhất.

Như Phúc