Cần thay đổi cách tuyển sinh sư phạm

Chỉ trong 1 tháng, liên tiếp nhiều vụ bạo hành về thể chất lẫn tinh thần của giáo viên đối với học sinh đã xảy ra. Trong khi đó, nhiều công văn khẩn từ Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu xử lý nghiêm mâu thuẫn thầy trò, phụ huynh - giáo viên khiến dư luận đặt câu hỏi về chất lượng tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ giáo viên hiện nay.

Đã đến mức báo động

Nhận xét về những vụ bạo hành thời gian qua, nhiều chuyên gia cho rằng loạt vụ thầy cô trách phạt quá tay hoặc ứng xử với học trò phản sư phạm thời gian qua như: Bắt trẻ uống nước vắt từ giẻ lau bảng, không giảng bài cho học trò nhiều tháng liền… là những hành động bạo hành khiến xã hội không thể chấp nhận được.

Tuy nhiên, PGS-TS Trương Văn Vỹ , giảng viên Xã hội học tội phạm - Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP HCM, lưu ý không nên nhìn nhận đó là vấn đề điển hình của nền giáo dục. "Tôi không cho rằng điều này nằm ở vấn đề nhân lực của ngành sư phạm vì ngành nào cũng có vấn đề nhân lực. Đây thuộc về bản chất đạo đức của một vài cá nhân là thầy cô. Không thể lấy vài trường hợp này mà vẽ thành bức tranh của nền giáo dục. Vẫn còn rất nhiều thầy cô thương yêu học trò" - ông nói.

Tân sinh viên nhập học Trường ĐH Sư phạm TP HCM. (Ảnh: Tấn Thạnh)

Còn TS Nguyễn Đức Danh, Trưởng Khoa Khoa học Giáo dục Trường ĐH Sư phạm TP HCM, cho rằng hiện tượng này cho thấy không hẳn chứng minh quan hệ thầy - trò xuống cấp báo động mà có thể đâu đó, các thầy cô có những ứng xử chưa phù hợp trong các tình huống cụ thể với học sinh, chưa thật sự tôn trọng các em và dẫn đến các phản ứng bốc đồng, mất kiểm soát của các em. Từ đó, dư luận xã hội về sự việc tăng lên, cho rằng quan hệ thầy - trò xuống dốc đến mức báo động.

Không chỉ tuyển bằng điểm số

PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, cho biết ông hoàn toàn ủng hộ quan điểm tổ chức cuộc thi năng lực cho thí sinh thi vào các trường sư phạm. Qua quá trình đào tạo sư phạm ở các trường, ông nhận thấy một bất cập là các trường sư phạm hiện nay đều tuyển bằng điểm theo khối mà không biết các em có đam mê hay không.

"Tình thương người, thương trẻ rất quan trọng, nhất là ở bậc mầm non, tiểu học. Nếu khi vào trường, các em có tố chất này, mình đỡ phải lo lắng khâu đào tạo về sau" - ông khẳng định. Theo PGS-TS Đỗ Văn Dũng, nếu bản thân con người không ác độc, yêu thương đồng loại thì sẽ biết cách xử lý, kìm nén không để xảy ra các sự cố như thời gian vừa qua.

"Phải thay đổi cách đánh giá bằng việc ngoài bài thi từ các môn cơ bản, cần cho thí sinh viết bài luận, phỏng vấn trực tiếp, nêu rõ lý do mình theo ngành sư phạm, đam mê tới mức độ nào" - ông Dũng kiến nghị.

Còn PGS-TS Trương Văn Vỹ cũng thừa nhận đầu vào sư phạm quá thấp, tuyển sinh tràn lan trong những năm gần đây có thể là một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng trên. "Cần có những người ưu tú để đào tạo con người" - ông nói. Chuyên gia này đồng tình với việc đánh giá năng lực cá nhân thí sinh thi vào trường sư phạm, đồng thời tăng cường tính thực hành các môn đạo đức, tâm lý sư phạm trong nhà trường.

TS Nguyễn Đức Danh cho rằng chúng ta chưa có các chương trình bổ sung để sàng lọc, tuyển chọn thí sinh thi vào sư phạm như các nước phát triển, phương án xét tuyển vào các ngành sư phạm chỉ chủ yếu dựa trên kết quả học tập ở bậc THPT hoặc kết quả thi tốt nghiệp THPT hoặc kết hợp cả hai như cách tuyển sinh của các trường ĐH khác.

"Ở những nước phát triển, các trường/khoa sư phạm đều yêu cầu thí sinh nộp kèm "xác nhận đáp ứng điều kiện làm việc với trẻ em" khi nhận vào học hoặc phải có xác nhận này trước khi xếp giáo sinh tham gia các hoạt động với học sinh như đi thực tế, thực tập tại trường phổ thông" - ông Danh thông tin.

Không phù hợp thì chuyển ngành sớm

Một nữ giảng viên Khoa Tâm lý học Trường ĐH Sư phạm TP HCM cho biết trước đây, giao tiếp ứng xử sư phạm chỉ đưa vào như một chuyên đề. Từ năm 2016, giao tiếp ứng xử sư phạm trở thành môn học bắt buộc trong trường ĐH đối với sinh viên sư phạm. Theo giảng viên này, ở các nước tiên tiến, trước khi vào sư phạm, người ta có bài đánh giá năng lực đầu vào xem bạn có phù hợp với nghề giáo hay không. Điều này không có nghĩa người không phù hợp sẽ bị từ chối ngay. Trong 1-2 năm đào tạo tiếp theo, trường sẽ tiếp tục cho sinh viên làm bài kiểm tra năng lực, nếu nhiều lần vẫn không phù hợp thì có thể bị chuyển sang ngành khác.