Ca ghép gan cho bệnh nhi nhỏ tuổi, có cân nặng thấp nhất được thực hiện tại Việt Nam

BS Nguyễn Phạm Anh Hoa, Trưởng khoa Gan mật Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, bệnh nhi T.V.H.V (1 tuổi, trú tại Mỹ Lộc, Nam Định) được chẩn đoán vàng da ứ mật từ lúc 3 tháng tuổi do hội chứng rối loạn chuyển hoá mật hiếm gặp PFIC type 2. Bệnh nhân đáp ứng kém với điều trị, xuất hiện các triệu chứng vàng da nặng, gan lách to, suy gan và thường xuyên phải nhập viện điều trị các triệu chứng suy gan. “Nếu không được ghép gan kịp thời, bệnh nhi sẽ tử vong vì các biến chứng của suy gan”, BS Anh Hoa cho biết.

Em bé đã lên được 500 gram sau 20 ngày được ghép gan. Ảnh: H.Hải

Bé T.V.H.V rất may mắn, bởi khi được giải thích về tình trạng bệnh nặng của con và phương pháp ghép gan điều trị, bố mẹ cháu bé và gia đình đều đồng thuận cứu cháu bằng mọi giá. May mắn hơn nữa, qua kiểm tra, cả bố và mẹ cháu đều có gan phù hợp để hiến cho con.

Anh T.V.T (27 tuổi) bố bệnh nhi cho biết khi con sinh ra khỏe mạnh, da vàng nhưng vẫn bú bình thường. “Con được theo dõi điều trị và khi đến thời điểm lá gan đã không còn chức năng, chúng tôi sẵn sàng, quyết định ngay không một phút do dự để cứu con. Cả hai vợ chồng đều giành việc hiến gan cho con. Nhưng sau em đã động viên vợ, vì con còn nhỏ, sau ghép cần quá trình chăm sóc dài nên vợ đã đồng ý cho em hiến gan”, anh T. cho biết.

Có nguồn gan hiến, nhưng với một trường hợp em bé chỉ nặng 6,7kg, kỹ thuật ghép gan vô cùng khó khăn.

“Chúng tôi chỉ thực hiện ca ghép khi đảm bảo được tỷ lệ thành công cao, vì một ca phẫu thuật ghép gan không đơn giản là tốn về chi phí điều trị mà còn có đến hai người trong cùng một gia đình cùng lên bàn mổ. Mặt khác, bệnh nhi chưa tròn 1 tuổi, cân nặng chỉ 6,7kg, đây thực sự là thách thức về kỹ thuật đối với các phẫu thuật viên ghép tạng", TS.BS Phạm Duy Hiền, trưởng khoa ngoại Bệnh viện Nhi TW cho biết.

GS Chin - su Liu cùng các y bác sĩ theo dõi các chỉ số của bệnh nhân.

Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của GS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện, ca ghép gan cho bệnh nhi được thực hiện sáng 1/4/2019 bởi hơn 40 y bác sĩ với sự hỗ trợ về chuyên môn của nhóm chuyên gia ghép tạng, GS Chin-Su Liu – Trưởng khoa phẫu thuật Nhi và các cộng sự tới từ bệnh viện Taipei Veterans General Hospital, Đài Bắc. Trải qua 12 giờ phẫu thuật, các bác sĩ đã ghép thành công một phần gan trái của người bố cho em bé với nhiều khó khăn, trong đó khó khăn nhất là kích thước một số mạch máu vô cùng nhỏ (chỉ khoảng 1,3mm) của em bé mới chỉ 6,7kg.

“Với các mạch máu có kích thước nhỏ, phải nối dưới kính hiển vi điện tử, đòi hỏi bác sĩ phải có tay nghề rất cao. Đây là không chỉ là cơ hội vàng để cứu cháu bé, mà đồng thời cũng là cơ hội để bác sĩ tiếp tục được học hỏi kỹ thuật ghép gan ở trẻ nhỏ từ các chuyên gia hàng đầu như GS Chin-Su Liu", TS Hiền cho biết.

Sau ca ghép, việc đảm bảo chức năng khối ghép hoạt động tốt là một chặng đường dài. Bệnh nhi tiếp tục được điều trị tại khoa Hồi sức ngoại trong sự lo lắng và chờ đợi của các y bác sĩ. Tất cả các hoạt động của bé, dù nhỏ nhất như phân, nước tiểu, nhiệt độ…đều được ghi nhận và thông báo tới toàn ê kíp. Suốt 13 ngày sau ghép, bệnh nhân liên tục đi ngoài phân bạc trắng là 13 ngày căng thẳng tới tột độ, đe doạ nguy cơ phải phẫu thuật lại. Bao lo lắng, thử thách sự kiên trì của các bác sĩ và gia đình, đêm ngày thứ 14 sau mổ, bé đi đại tiện có màu vàng.

“Đây là một tin vui, giải tỏa áp lực 14 ngày căng thẳng sau ca ghép. Vì việc bé đi đại tiện có màu vàng như bình thường thể hiện mật đã lưu thông tốt, ca ghép đã thành công. Vì thế, vừa nhận được thông báo từ kíp trực tại khoa Hồi sức ngoại, dù đã rất muộn, song toàn bộ kíp ghép đều được chia sẻ tin mừng", BS Hoa chia sẻ.

Theo TS Hiền, mức cân nặng dưới 7kg để tiến hành ghép gan là rất khó khăn. Đến nay, BV Nhi Trung ương đã thực hiện được 14 ca ghép gan cho trẻ em. Trong đó, chỉ trong vòng 10 tháng, từ tháng 7 năm 2018 đến nay, GS Chin - Su Liu đã sang Việt Nam hỗ trợ thực hiện thành công 3 ca ghép gan, trong đó có 2 ca đòi hỏi kỹ thuật cao trong ghép tạng gồm 1 ca ghép bất đồng nhóm máu, 1 ca cân nặng thấp.

Những trường hợp ghép gan thành công, thể hiện sự quyết tâm rất lớn của Ban giám đốc Bệnh viện Nhi TW và sự nỗ lực của các y bác sĩ trong việc từng bước nâng cao trình độ, thực hiện được các kỹ thuật y khoa tiên tiến, thực hiện các phẫu thuật phức tạp với kinh phí điều trị cao nhằm mục đích cứu chữa người bệnh.