Bộ Giáo dục lý giải vì sao thí sinh đạt điểm cao vẫn trượt nguyện vọng 1

Ví dụ điển hình nhất là vừa qua, dư luận rất tiếc cho thí sinh ở Thạch Thất - Hà Nội có tổng điểm là 29,15 (làm tròn thành 29,25), em chỉ thiếu 0,05 điểm và không đáp ứng được tiêu chí phụ của ĐH Y Hà Nội nên đã trượt ngành Y Đa khoa - ĐH Y Hà Nội.

Thí sinh này buồn bã tâm sự, em đạt 29,15 điểm, học thật, không có điểm ưu tiên (vì ở khu vực 3) cuối cùng lại trượt. Còn những bạn đạt 25,75 điểm; thêm 3,5 điểm ưu tiên là thành 29,25 điểm lại đỗ.

Trước vấn đề trên, PV Dân trí đã có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học - Bộ GD&ĐT.

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng

Đến thời điểm này, hầu hết các trường đại học đã công bố điểm trúng tuyển. Mức điểm trúng tuyển của các trường năm nay tăng cao. Vì sao mức điểm lại tăng cao như vậy thưa bà?

Sau sự thành công của kỳ thi THPTQG năm 2017, việc ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong xét tuyển ĐH trong đợt xét tuyển vừa qua đã giúp cho thí sinh, gia đình, các trường ĐH và xã hội giảm áp lực và tạo sự công bằng, công khai, minh bạch trong công tác tuyển sinh ĐH năm 2017.

Tính đến thời điểm hiện tại, hầu hết các trường đại học đều đã công bố điểm trúng tuyển vào trường. Theo thống kê chưa đầy đủ thì trên 90% điểm chuẩn các ngành đào tạo của các trường ĐH đều nằm trong khoảng từ 18-26 điểm; chỉ có một số ngành thuộc các trường khối Công An, Quân Đội và Ngành Y đa khoa của một số trường ĐH danh tiếng có điểm chuẩn từ 29 điểm trở lên và cũng còn khá nhiều ngành điểm trúng tuyển bằng với “điểm sàn” theo qui định của Bộ GD&ĐT.

Với mặt bằng điểm chuẩn của các ngành, các trường như thống kê trên đã được các trường ĐH dự báo ngay trong quá trình công bố và phân tích phổ điểm của kỳ thi THPTQG năm 2017.

Điểm trúng tuyển cao ở một số ít ngành đào tạo có nguyên nhân chính là do phương thức xét tuyển ĐH năm nay đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho thí sinh được lựa chọn ngành học mà các em yêu thích chứ không phải lựa chọn trường ĐH để có thể đỗ ĐH.

Cụ thể với qui chế tuyển sinh năm 2017 qui định việc xét bình đẳng giữa các nguyện vọng và mỗi thí sinh chỉ trúng tuyển một nguyện vọng duy nhất thì việc các thí sinh đổ dồn vào cách ngành có tính cạnh tranh cao nhất là điều hết sức dễ hiểu.

Bên cạnh đó, các trường khối Công an, Quân đội thu hút nhiều thí sinh điểm cao trong các năm trước (cả trình độ ĐH và CĐ) thì năm nay giảm rất nhiều chỉ tiêu nên điểm trúng tuyển của hầu hết các trường thuộc khối này đều tăng cao hơn năm trước. Cụ thể: Năm nay, các trường Công an, Quân đội giảm toàn bộ chỉ tiêu trình độ cao đẳng; đối với trình độ đại học thì giảm hơn 54% chỉ tiêu ở khối Công an và giảm hơn 32% chỉ tiêu ở khối Quân đội.

Ngoài ra, việc nhiều trường công bố điểm trúng tuyển bao gồm cả điểm ưu tiên và nhiều trường/ngành có phân biệt điểm môn chính nhân hệ số, xét tuyển theo thang điểm 40 nên nhìn vào hình thức, tạo ra cảm giác điểm trúng tuyển rất cao nhưng đó không phải là điểm thực của tổ hợp ba môn thi; do có một môn được tính điểm hai lần trong điểm tổ hợp xét tuyển hoặc đã bao gồm điểm ưu tiên…

Nhiều thí sinh điểm cao đã rất buồn vì trượt vào ngành/trường yêu thích, điển hình như thí sinh ở Thạch thất - Hà Nội đạt 29,25 điểm vẫn trượt ngành Y đa khoa - ĐH Y Hà Nội. Thí sinh này cho rằng, chính điểm ưu tiên khu vực đã đánh mất cơ hội của em vì nhiều thí sinh điểm thi thấp hơn nhưng được cộng điểm ưu tiên khu vực đã đỗ. Bà nghĩ sao về việc này?

Trao đổi với PV Dân trí, thầy giáo Trần Mạnh Tùng, trường THPT Lương Thế Vinh - Hà Nội cho rằng, đây là năm có điểm chuẩn cao nhất từ xưa đến nay.

Bên cạnh đó, điểm chuẩn cao quá làm cho việc tuyển sinh của các ĐH gặp khó khăn, phải dùng thêm nhiều tiêu chí phụ, khó đảm bảo công bằng.

"Chính vì điểm chuẩn cao làm cho điểm ưu tiên càng trở nên không hợp lý, đặc biệt là khó tuyển được thí sinh KV3. VD: thí sinh KV3 được 30 điểm vẫn thua thí sinh khu vực khác được 29 + 1.5. Nếu là tôi thì tôi sẽ chọn thí sinh 30 điểm" - thầy Tùng nhấn mạnh

Trên các trang tư vấn tuyển sinh của Bộ GDĐT, các sở GDĐT, các trường CĐ, ĐH và trên các phương tiện thông tin đại chúng đều khuyên các em nên chọn trường/ngành mà mình yêu thích nhưng cần chọn một số trường có mức điểm phù hợp với mức điểm thí sinh đã đạt được; có trường cao để phấn đấu, có trường vừa sức để nâng cao khả năng trúng tuyển, có trường thấp hơn để phòng rủi ro…

Ví dụ, nếu thích Y đa khoa, các em có thể đăng ký vào ĐH Y Hà Nội nhưng vẫn nên tìm hiểu và có thể chọn các trường Y Thái Bình, Y Hải Phòng, Y Thái nguyên, Y tế công cộng, Đại học Điều dưỡng… để sắp xếp theo thứ tự ưu tiên phù hợp. Tất cả các trường này đều lấy thấp hơn mức 29,25 nên chắc chắn sẽ đỗ vào ngành yêu thích. Nếu chọn ĐH Y Hà Nội là nguyện vọng duy nhất hay cuối cùng thì rõ ràng tỷ lệ rủi ro rất cao.

Quy chế đã cho các em ĐKXT lần thứ nhất để chọn trường/ngành theo nguyện vọng, sở trường và có đủ thời gian để phấn đấu đạt được mục tiêu đề ra. Sau khi biết điểm, thí sinh được thay đổi nguyện vọng cho phù hợp với điểm thi.

Khi thay đổi nguyện vọng, các em đã có đủ thông tin về điểm thi, phổ điểm (biết tương quan điểm với những người cùng thi), mức điểm trúng tuyển những năm trước của trường dự kiến đăng ký trong đề án tuyển sinh của trường (biết tương quan điểm giữa các trường cùng ngành đào tạo)… để đưa ra quyết định chính xác nhất.

Về trường hợp thí sinh đạt 29,25 điểm vẫn trượt ngành Y đa khoa - ĐH Y Hà Nội, trước hết phải khẳng định đây là trường hợp cá biệt rất đáng tiếc. Đây là thí sinh đạt điểm rất cao để có thể đỗ vào nhiều trường đại học danh tiếng. Em chỉ không may mắn mà thôi. Còn chính sách cộng điểm ưu tiên thì đã được thực hiện nhiều năm nay rồi.

Khi còn có sự chênh lệch về điều kiện học tập giữa các thành phố, vùng nông thôn và đặc biệt là miền núi… thì chính sách ưu tiên là cần thiết để đảm bảo công bằng xã hội. Tôi tin là thí sinh này sẽ tìm được hướng đi phù hợp vì em là người có năng lực học tập thực sự.

Nhiều thí sinh thẫn thờ vì điểm cao mà trượt vào ngành yêu thích (Ảnh: minh họa)

Có ý kiến giáo viên băn khoăn do thời gian chuẩn bị đề thi chưa đủ dài và áp dụng hình thức thi trắc nghiệm nên tính phân hóa của đề thi chưa cao, ý kiến của Bà thế nào?

Hình thức thi trắc nghiệm đã được áp dụng đối với các môn lý, hoá, sinh, ngoại ngữ trong nhiều năm qua. Việc xây dựng ngân hàng câu hỏi thi trắc nghiệm đã được thí điểm ở ĐHQG HN từ 3 năm trước khi nhân rộng ra trong phạm vi cả nước.

Ngân hàng đề thi đã được xây dựng, tích luỹ trong suốt thời gian thực hiện ở ĐHQG HN và được các giáo viên có kinh nghiệm ở nhiều trường trong cả nước tiếp tục xây dựng trong suốt năm học 2016-2017. Trước khi thí sinh dự thi chính thức Bộ đã 3 lần công bố đề thi tham khảo để thí sinh biết định dạng đề thi mà chuẩn bị ôn tập có hiệu quả.

Về tính phân hoá của đề thi, ngoài những yếu tố kỹ thuật như phân loại câu hỏi thi, ma trận đề thi… thì đến thời điểm này, khi nhìn vào phổ điểm của bài thi/môn thi/ tổ hợp có thể khẳng định đề thi có tính phân hóa cao. Biểu đồ phân tích phổ điểm của hầu hết các môn thi đều mang hình chuông truyền thống, có độ thoải, điều này phản ánh mức độ phân hoá cao của đề thi.

Bên cạnh đó cũng có ý kiến cho rằng, chính điểm chuẩn cao làm cho việc tuyển sinh các trường đại học gặp khó khăn, phải dùng thêm nhiều tiêu chí phụ, khó đảm bảo công bằng cho thí sinh. Quan điểm của Bà về việc này như thế nào?

Thời điểm này đã có kết quả xét tuyển đợt 1. Hầu hết các trường và thí sinh đều khá hài lòng về kết quả xét tuyển. Với phổ điểm đều, cơ sở dữ liệu tương đối đồng bộ, ứng dụng công nghệ thông tin khá triệt để, quy trình xét tuyển hợp lý… nên kết quả trúng tuyển của thí sinh và tỷ lệ tuyển được của các trường đạt ở mức cao nhất trong ba năm gần đây.

Điểm số ở một số trường “top trên” khá cao do các nguyên nhân nói trên nhưng cũng là sự khẳng định uy tín của các trường trong cả hệ thống.

Còn việc dùng tiêu chí phụ (VD: điểm môn chính cao hơn, nguyện vọng cao hơn…) chỉ là vấn đề kỹ thuật. Ngoài điểm của một kỳ thi, tuyển sinh còn có thể hoặc nên căn cứ vào nhiều yếu tố khác (điểm của cả quá trình học tập, lĩnh vực năng lực sở trường, tư duy lập luận, phản biện; khả năng phản ứng…) thì mới đảm bảo công bằng trong đánh giá năng lực theo yêu cầu của ngành đào tạo.

Vì vậy, trong những trường hợp bằng điểm, các tiêu chí khác được sử dụng cũng là để đảm bảo công bằng, phù hợp với yêu cầu của ngành đào tạo.

Điểm thi năm nay cao sẽ gây áp lực lớn cho thí sinh các năm sau. Bà có chia sẻ gì với thí sinh?

Điều quan trọng nhất về điểm thi của mỗi kỳ thi là phản ánh sự công bằng, khách quan, minh bạch, phản ánh đúng chất lượng, đúng tương quan học tập của các thí sinh cùng thi và có tính phân loại cao để xét tuyển sinh CĐ, ĐH.

Điểm trúng tuyển còn phản ánh tương quan của các trường cùng tuyển sinh để các thí sinh tham khảo, lựa chọn.

Mục tiêu phấn đấu của các học sinh là năng lực ngày càng tốt hơn của chính mình, là tương quan ngày càng tốt hơn giữa những người cùng học, cùng thi… không phải là điểm thi của năm trước nên không thể coi điểm thi năm nay tạo ra áp lực cho năm sau./.

Xin trân trọng cám ơn bà!

Hồng Hạnh (thực hiện)