Bất thường trong chỉ định thầu nhiều dự án lớn ở tỉnh Hoà Bình

Theo kết luận thanh tra, đầu năm 2009, UBND tỉnh Hòa Bình phê duyệt dự án dự án nạo vét, gia cố chỉnh trị sông Bôi để thoát lũ nhanh cho các huyện Lạc Thủy, Yên Thủy, Kim Bôi với tổng mức đầu tư gần 950 tỷ đồng. Dự án được thẩm định và trình UBND tỉnh Hoà Bình phê duyệt, điều chỉnh nhiều lần theo ý kiến của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND tỉnh Hoà Bình.

Tuy nhiên tổng mức đầu tư lại không thay đổi, trong đó điều chỉnh nhiều hạng mục cắt giảm quy mô, bổ sung hạng mục công trình với giá trị lớn, không khảo sát, thiết kế và thẩm định, trình phê duyệt theo trình tự, cụ thể hạng mục các công trình trên tuyến với trên 300 tỷ đồng. Một số chi phí đưa vào tổng mức đầu tư của dự án, tính cả thuế giá trị gia tăng để phê duyệt không đúng quy định với số tiền trên 20,5 tỷ đồng.

Với lý do dự án cần hoàn thành gấp vào năm 2010 để chống sạt lở nên UBND tỉnh Hòa Bình có văn bản trình Thủ tướng đề nghị được áp dụng hình thức chỉ định thầu đối với các gói thầu thuộc dự án khẩn cấp. Ngày 25/11/2009, Thủ tướng đã có văn bản đồng ý về mặt nguyên tắc nhưng trước đó 12 tháng, tức tháng 11/2008, việc chỉ định thầu đã được thực hiện ở gói thầu tư vấn, khảo sát trị giá trên 6,7 tỷ đồng (?!).

Trong các năm 2009-2012, các gói thầu còn lại của dự án này đã được chỉ định thầu nhưng không có kế hoạch đấu thầu, trong đó chủ đầu tư là Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hoà Bình tự phê duyệt kế hoạch đấu thầu và tổ chức đấu thầu là không đúng quy định của Luật Đấu thầu.

Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra tại UBND tỉnh Hoà Bình (Ảnh: TTCP).

Theo quyết định số 873/QĐ-SNN ngày 15/12/2009 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về phê duyệt chỉ định thầu, đơn vị thi công xây lắp là Công ty cổ phần Đầu tư năng lượng, xây dựng và thương mại Hoàng Sơn. Tuy nhiên đến ngày 28/12/2009, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hoà Bình mới có Quyết định 912/QĐ-SNN phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, dự toán gói thầu với giá dự toán tạm tính trên 91 tỷ đồng.

“Mục tiêu thực hiện dự án cấp bách, để chống sạt lở trong mùa mưa lũ 2010 và được thực hiện chỉ định thầu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là không đáp ứng yêu cầu, tính chất, tiến độ của dự án. Đồng thời với kéo dài thời gian thi công là việc điều chỉnh dự án, điều chỉnh thiết kế- dự toán gói thầu làm tăng giá trị xây lắp do trượt giá, lãng phí ngân sách”- Thanh tra Chính phủ kết luận.

Tất cả các gói thầu được chỉ định, không có kế hoạch đấu thầu được duyệt

Tại dự án mở rộng mặt đê Đà Giang kết hợp đường giao thông hai bờ sông Đà, thành phố Hoà Bình có tổng mức đầu tư 165 tỷ đồng, ngày 21/9/2012 Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hoà Bình phê duyệt kết quả đấu thầu, nhà thầu trúng là Công ty cổ phần Đầu tư năng lượng, xây dựng và thương mại Hoàng Sơn.

Giá trúng thầu trên 19,2 tỷ đồng, thời hạn tháng 9/2013 hoàn thành. Tuy nhiên đến tháng 9/2013 khối lượng thi công chỉ đạt 1,6% giá trị hợp đồng gốc. Qua thanh tra phát hiện dự toán được lập điều chỉnh với một số công tác xây lắp áp dụng định mức, khối lượng không đúng quy định với giá trị trên 518 triệu đồng.

Trong giai đoạn 2 thực hiện dự án, Ban Quản lý dự án xây dựng ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ký hợp đồng với nhà thầu liên danh Công ty cổ phần Đầu tư năng lượng, xây dựng và thương mại Hoàng Sơn- Công ty TNHH Đầu tư và xây dựng thương mại Mỹ Phong gói thầu 110 tỷ đồng, thời gian thực hiện 720 ngày. Cơ quan thanh tra phát hiện tư vấn thiết kế, chủ đầu tư và nhà thầu thi công sử dụng định mức 10% bằng thủ công và 90% bằng máy không đúng định mức dự toán xây dựng, dẫn đến giá trị chênh lệch tăng giữa thi công bằng thủ công và máy không đúng quy định trên 1 tỷ đồng. Chi phí biện pháp thi công đưa vào dự toán không đúng quy định dẫn tới làm tăng giá trị dự toán, nghiệm thu, thanh quyết toán trên 742 triệu đồng.

Công ty cổ phần Đầu tư năng lượng, xây dựng và thương mại Hoàng Sơn được chỉ định nhiều dự án lớn tại tỉnh Hoà Bình. Trong ảnh là dự án kiên cố hóa khắc phục tình trạng sạt lở mái taluy đoạn Km78+300 đến km153, Quốc lộ 6 (Ảnh: Báo Đầu tư).

Đặc biệt, năm 2012, theo đề nghị của UBND tỉnh Hòa Bình, Thủ tướng đã có văn bản đồng ý cho tỉnh này được thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình kiên cố hóa khức phục tình trạng sạt lở mái taluy thuộc Quốc lộ 6 qua tỉnh Hòa Bình theo lệnh khẩn cấp để khắc phục tình trạng sạt lở trong năm 2012.

“Với lý do dự án được Thủ tướng Chỉnh phủ chấp thuận thực hiện theo lệnh khẩn cấp nhằm chống sạt lở ở một số vị trí taluy, chủ đầu tư đã triển khai tất cả các gói thầu theo hình thức chỉ định thầu, không có kế hoạch đấu thầu được duyệt”- kết luận thanh tra khẳng định.

Đến ngày 14/5/2012, Sở Giao thông vận tải Hoà Bình có quyết định phê duyệt kết quả chỉ định thầu với Công ty cổ phần Đầu tư năng lượng, xây dựng và thương mại Hoàng Sơn; giá gói thầu theo dự toán công trình được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Thực tế dự án được triển khai theo hình thức vừa thiết kế vừa thi công, quá trình thực hiện hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và dự toán chưa hoàn chỉnh, thiết kế bản vẽ thi công- dự toán được điều chỉnh nhiều lần, trong đó có 13 đoạn kè được Sở Giao thông vận tải Hoà Bình ban hành quyết định phê duyệt dự toán vào thời điểm tháng 11-12/2013, còn 1 đoạn kè được phê duyệt tháng 10/2014.

Đến ngày 1/11/2014, Sở Giao thông vận tải Hoà Bình mới có quyết định phê duyệt tổng dự toán công trình với 14 vị trí kè sạt lở giá dự toán 662,3 tỷ đồng (trong đó chi phí xây dựng gần 605 tỷ đồng).

Thanh tra Chính phủ đánh giá, với tính chất và quy mô dự án lớn nhưng dự án bị chậm tiến độ, kéo dài thời gian thi công, không đáp ứng được yêu cầu đối với công trình thi công theo lệnh khẩn cấp.

Thu hồi 255 tỷ đồng

Kết thúc thanh tra, Thanh tra Chính phủ khẳng định những sai phạm tại các dự án tại Hoà Bình thuộc trách nhiệm của Thường trực UBND tỉnh Hòa Bình trong giai đoạn 2004-2014, các sở Tài Chính, Tài nguyên Môi trường, Xây dựng và chủ đầu tư. Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan chức năng thu hồi về ngân sách khoản tiền sai phạm 255 tỉ đồng, trong đó thu hồi tiền sai phạm ở các dự án về quản lý sử dụng đất số tiền 205 tỉ đồng, thực hiện việc giảm trừ khi thanh quyết toán tại 5 dự án đầu tư xây dựng với khoản tiền 49,5 tỉ đồng.